Met meer dan 500 vrijwilligers naar de vijftigste editie van Jeugd Aktief

Al halve eeuw jaarlijks feest voor de jeugd

Door Ton Wagenaars
Toen in 1968 in de Petrus Parochie werd gestart met diverse activiteiten voor de jeugd kon geen mens bevroeden dat deze speeldagen in ‘de grote vakantie’ voor de minder vermogende kinderen uit Vught zouden uitgroeien tot het grootste jaarlijkse kinderfeest waaraan thans steevast meer dan duizend kinderen meedoen.

Ze kunnen er uren over vertellen, maar de historie van het jaarlijkse kinderfeest van Jeugd Aktief is niet simpel samen te vatten in enkele anekdotes of wat cijfers. De manifestatie werd steeds groter en complexer en ieder jaar kwam er wel iets nieuws bij. Ook werd jaarlijks gezorgd voor betere materialen, een veiliger onderdak en een bijna professionele begeleiding in het vrijwel ieder jaar groeiende Jeugd Aktief – dorp.” De huidige voorzitter Sander Pieters is op de hoogte van wat zich in de archieven bevindt en kan diep in de analen duiken, maar zeker zo aardig is het om Mike van Noort, Erwin Vrensen en Arno van der Lee, jarenlang actief binnen de organisatie, hun verhaal te laten doen.

De eerste tien jaar
In 1968 werd de Jeugdweek ‘opgericht’ en een jaar later vond in het centrum de tweede editie plaats met 250 kinderen. In 1970 werd door de snelle groei gewerkt in drie groepen met als locaties de ‘Speulewei’, de Martinilaan en de Olmen. Deelnemertjes werd verzocht in een uniforme kleur aan te treden in een zelf meegebracht shirt. Met Jan van de Boom als voorzitter werd een werkgroep opgericht met als voorspelbare naam `de spelleiding´. In de daarop volgende jaren werd de Jeugdweek, al met meer dan vijfhonderd ´kids´, afgesloten met een slotfeest, de eerste keer bij het Gemeentehuis en een jaar later op Mariaoord. Bij het vijfjarig bestaan was een splitsing in leeftijdscategorieën wenselijk. De eerste tot en met de vierde klas speelden in de spelweek , leerlingen van de klassen vijf en zes namen deel aan de sportweek die werd georganiseerd door Prins Hendrik. De volgende vijf jaren werd verder geëvalueerd met een indianenkamp en kamperen in Cromvoirt met geleende tenten en een uitbreiding naar vijf regio’s: Baarzen, Olmen, Martinihal, ‘Speulewei’ en Cromvoirt. Ridders en jonkvrouwen waren een volgende editie gehuisvest op het binnenplein van Kasteel Maurick en de sportweek werd nog spannender met twee overnachtingen in het teken van de Olympische Spelen. Het tweede lustrum telde 1300 kinderen met een overnachting voor de oudere jeugd op de Koepelweg en een opgeslagen bivak voor de jongste jeugd in manege ‘De Vughtse Hoeve’. Nieuwtje was ook het uitkomen van een nieuwsbrief voor de honderden medewerkers.

Terugval
Niet altijd steeg het aantal deelnemers. In de jaren tachtig viel er een terugval te noteren. Ondanks aansprekende thema’s als ‘Kabouterdorp’, ‘Vught Wild West’ en ‘Circus’ zag voorzitter Wim Brekelmans ‘slechts’ 700 kinderen de Jeugdweek bezoeken. Vanaf die periode werd de Koepelweg wel het actieterrein voor alle leeftijdsgroepen. Tijdens het voorzitterschap van Joop Verhees en thema’s als ‘Vught zonder grenzen’ en ‘Daar zit muziek in’ was het aantal deelnemertjes al teruggelopen naar 500, mede door het teruglopend aantal kinderen dat geboren werd. Voordat de nieuwe naam Jeugd Aktief in 1989 werd ingevoerd vonden de kinderen nog een keer domicilie in het Reeburgpark en was er een experiment met brugklassers middels de try-out ‘Brugklassers Op Survival (BOS) Dit laatste werd geen succes en snel afgeschaft. Tot die tijd had mevrouw M. Fentener van Vlissingen- Van Lanschot de jeugd bereidwillig gesteund als beschermvrouwe. Sjef Arens was de laatste voorzitter die onder de naam Jeugdweek leiding gaf aan de organisatie. In 1989 werd de naam gewijzigd in Jeugd Aktief en werd het nieuwe en nog altijd bestaande logo geïntroduceerd.

Nationale erkenning
De volgende negen en twintig jaren werd alles nog gedetailleerder verfijnd met daarbij volop hulp, assistentie, medewerking en goodwill van sponsoren, gemeente, EHBO, politie, middenstand en andere sympathisanten. De regio-indeling verdween en maakte plaats voor leeftijdsgroepen met uniforme kledij in felle kleuren. Vele jaren was de locatie vanaf 1990 de Koepelweg en ‘de grote blauwe tent’ verrees in het centrum van het kamp. De ‘dubbeltjesmarkt’ wordt twee jaar later voor het laatst gehouden en wat later is er de opening van een eigen gebouw, de JAS -Jeugd Aktief Stek- waar gaandeweg alle opslag een plaatsje kreeg. Acties en fondswerving zullen later leidden tot een verbouwing van de stek. Bij het vijfentwintig jarig bestaan gaat het gehele gezelschap op de laatste dag van de jeugdweek in carnavalssfeer van de Ouwerkerk naar De Koepel met ’s avonds een heuse band die optreedt in de grote tent. Ook was er een jaar waarin kinderen uit het Vughtse Asielzoekers Centrum werden geïnviteerd en er kwam nationale erkenning toen staatssecretaris Ross-Van Dorp in 2004 de Civiq-prijs, een cheque van 1000 euro, uitreikte aan de Vughtse organisatie omdat deze werkt met vrijwilligers waarvan meer dan de helft nog 25 jaar moet worden. Nog meer nationale aandacht kwam er in 2011 toen het Journaal gewag maakte van de lange wachtrijen tijdens de inschrijvingen. De laatste verhuizing van het grote evenement vond plaats in 2012 als de Koepel wordt verruild met het evenemententerrein op de voormalige Frederik Hendrik kazerne: ‘Het Stadhouderspark’. De populariteit bleef jaarlijks stijgen en de lange wachtrijen voor de inschrijvingen waren niet meer houdbaar. Er wordt geopteerd voor loting die in het nieuwe jongerencentrum Elzenburg plaatsvindt. Vorig jaar gingen 1100 kinderen op bezoek in ‘Hotel Chique du Frimuelle’ en stonden 500 vrijwilligers garant voor een spannende en onderhoudende week van vermaak.

Thema’s
Creatieve medewerkers zijn al maanden van tevoren bezig met het verzinnen van een thema. Daaromheen worden de attributen gebouwd en de spelen verzonnen. Er werden soms bijna onuitspreekbare titels verzonnen als: ‘Het reizend circusgezelschap Valpori presenteert u: Circus Quatro Colori” in 2007, ‘Tarvixiote, speel het nooit alleen..’ in 2009 en ‘Versteckelingen op de eeuwige Voyagie van de Batavia’ in 2012. Makkelijker om uit te spreken en voor de jongste jeugd ook nog te begrijpen waren: ‘Red het museum’ in 2004, ‘Het onbewoond eiland’ in 2008 en ‘Een toren vol Sprookjes’ in 2015.
Het idealisme om Jeugd Aktief uitsluitend te organiseren voor de jeugd uit minderbedeelde gezinnen is gaandeweg de jaren losgelaten. Toch bleven de organisatoren trouw aan het grondbeginsel dat deze week toch vooral bedoeld is voor die kinderen waarvan de ouders financieel niet in staat zijn om andere (duurdere) vakanties elders te bekostigen. “We kennen die gezinnen en houden daar rekening mee.” Het is ook de reden waarom de kosten voor inschrijving altijd relatief laag zijn gebleven.

Verrassingen
Iedereen heeft zo zijn eigen herinneringen. Zo was het onvoorspelbare weer soms een bron van aandacht. Grote hitte kon leiden tot het nathouden van tenten en speelvelden, dagenlange hoosbuien en stortbuien in de nacht konden aanleiding zijn voor een aangepast programma en een dreigende windhoos met orkaankracht in 2011 was reden tot ernstige ongerustheid en een constant contact met meteorologische diensten. Verrassingen bleven nooit uit zoals een eensklaps opdoemende sinterklaas in vol ornaat die luid werd toegezongen door de gehele kinderschaar. Het uitbrengen van een DVD met zelf gecomponeerde liedjes, het ontvangen van een Koninklijke Onderscheiding door Harrie Kuipers voor verdiensten aan de Jeugdweek, huwelijksaanzoeken tussen vrijwilligers en het grandioze initiatief tot oprichting van de ‘Vliegende Brigade’ om zorg te dragen voor een constante instroom van voormalige deelnemertjes nadat zij te oud waren geworden om zelf nog te mogen deelnemen. Het mogen inzetten van ‘echte’ kabouters uit de Efteling en niet te vergeten het mogen lenen van camouflagenetten van defensie met daarbij de restrictie dat deze direct moesten worden teruggebracht bij een acute oorlogsdreiging. Kortom: iedereen heeft zo zijn dierbare herinneringen aan een meestentijds onvergetelijke week, die week van Jeugd Aktief. Dit jaar alweer voor de vijftigste keer.