Soms is vrijheid goed, maar meestal is regie beter

In 2017 werd in Het Klaverblad een artikel gewijd aan een nieuwe woonwijk langs de Esscheweg: Binnenkort krijgt Vught er een lommerrijke woonwijk bij. De weilanden van de voormalige manege Vughtse Hoeve aan de Esscheweg worden door de provinciale ontwikkelmaatschappij Ruimte-voor-Ruimte omgevormd tot een woonwijk met 42 ruime percelen voor vrijstaande woningen: ‘Landelijk wonen in het Groene Woud’. Nu, vier jaar later met bijna alle kavels gevuld, zien we wat het resultaat geworden is. En dat valt niet mee.

De afgelopen jaren heb ik de bouw gestaag kunnen volgen en toen de eerste huizen verschenen dacht ik nog: “Leuk, dat ze het boerderijtje van Janssen zo mooi hebben opgeknapt en ook mooi dat dat nieuwe huis daarachter herinneringen oproept aan de abdij die daar tot vlak voor de oorlog stond …” Zou het echt ..? Nee, helaas. Op de tweeënveertig kavels zijn woningen gerealiseerd, voor tweeënveertig gezinnen die hier allemaal naar uitgekeken hebben. Tweeënveertig droomwoningen die het beste omschreven kunnen worden als sterk uiteenlopend in stijl en uitstraling: classicistisch aandoende landhuizen, villa’s in de stijl van de jaren dertig, modernistische blokkendozen, boerderettes, en een middeleeuwsch huys. Voor alle bewoners moet dat wel een gekke ervaring zijn, want dit betekent dat zij vanuit hun droomhuis alleen maar uitzicht hebben op huizen die niet overeenkomen met hun smaak! Een buitenstaander die toevallig voorbij komt, ziet heel iets anders, namelijk tweeënveertig woningen die geen enkele samenhang vertonen anders dan dat ze toevallig bij elkaar staan. Hij zal zich misschien afvragen of de welstandscommissie niet scherp was of dat het gemeentebestuur besloten had om deze commissie hier buitenspel te zetten. En ziet, omdat de huizen veel groter zijn geworden dan de tekening in 2015 suggereerde, dat de open ruimte tussen de huizen nagenoeg verdwenen is. Hij weet dat het beeld dat toen geschetst werd – een lommerrijke woonwijk – hier zeker niet gerealiseerd is.

De vraag achteraf is natuurlijk of dit beter had gekund, bijvoorbeeld door huizen typologisch of esthetisch te bundelen. Hier een straatje met modernistische huizen en platte daken en iets verder een straat voor huizen met een meer klassieke uitstraling, rietgedekt of met pannen. Met een enkele heel bijzondere woning op een prominentere plaats. Of gebruik zoiets eenvoudigs als een duidelijke rooilijn, wat de rust in de straat, en de uitstraling van de wijk als geheel ten goede komt. Of, heel belangrijk, toon wat meer moed en visie, en gun potentiële kopers dan pas hun kavel, als bekend is wat hun wensen zijn. Want soms is vrijheid goed, maar meestal is regie beter.

Cor van Hillo, architect en inwoner van Vught