Brief: “Theater de Speeldoos verdwijnt, waar blijft het politieke debat?”

“Theater de Speeldoos is door directeur Harry Salfischberger uitgebouwd tot een combinatie van een theater, een filmzaal, een gezellig theatercafé, een muziekschool en een dans-/theateropleiding. Ondanks deze unieke mix van functies is het voortbestaan van de Speeldoos momenteel ernstig in gevaar! Als regelmatig bezoeker van Theater de Speeldoos heb ik de berichten in Het Klaverblad over de Speeldoos met grote bezorgdheid gevolgd. Bestuursleden van de Speeldoos geven de gemeente de schuld. De gemeente geeft de Speeldoos de schuld. Geen van beide partijen neemt de moeite om uit te leggen waarom een ordinaire ruzie tot sluiting van een goed draaiend theater moet leiden. Op de website van Gemeentebelangen wordt gezegd dat er 150 vertrouwelijk documenten liggen waarover de Gemeenteraad kan beschikken, maar waar de burger niets van weet. Daarom heb ik via een beroep op de wet openbaarheid van bestuur de correspondentie opgevraagd tussen de gemeente Vught en het bestuur van Theater de Speeldoos.

Ik kan u vertellen, het is allemaal niet fraai! Er doemt een beeld op van een bestuur van de Speeldoos dat keer op keer weigert om volledige openheid van zaken te geven over de financiën. Daarmee werpt het bestuur de verdenking op zich dat het iets te verbergen heeft; het gebruik van geld voor een doel waarvoor het niet bestemd is. Het lijkt mij evident dat de gemeente als grootste subsidieverlener recht heeft op een transparante besteding van subsidiegelden en een verantwoording of die subsidiegelden conform de subsidievoorwaarden worden besteed. Als theaterbezoeker verwacht ik dezelfde openheid over de kosten en de baten van het Theater. Op 7 juni 2018 concludeert het College van B&W dat het niet is gelukt om duidelijkheid te krijgen over de financiën, ondanks een heel groot aantal brieven over en weer. Dat is heel kwalijk en de uitsluitend schuld van het bestuur van de Speeldoos!

Ik begrijp helemaal dat de gemeente niet anders kon dan in actie te komen tegen de betrokken personen in het bestuur van de Speeldoos. De gepaste maatregel zou zijn geweest om een wisseling van het bestuur af te dwingen. De kern van de zaak is dat de gemeente deze logische stap overslaat! In de huidige situatie is een bestuurswisseling lastig omdat er nu een bestuur nodig is dat probeert te redden wat er nog te redden valt. De aanstelling van een interim directeur is wellicht een goede zet om de communicatie met de gemeente te herstellen. Maar naar de toekomst toe lijkt mij een veel grotere openheid en transparantie dringend gewenst!

Ik vind dat de Vughtse politiek het in deze kwestie ook ernstig laat afweten. Een vorige generatie van politici heeft geprobeerd om de kosten van de Speeldoos te drukken door zoveel mogelijk functies te combineren in één gebouw. Harry Salfischberger heeft de bezettingsgraad van de Speeldoos aanzienlijk verhoogd, hetgeen natuurlijk kosten bespaart. Het besluit van de gemeenteraad om de subsidie in de toekomst te verdelen over de gebruikers, lijkt mij niet handig om de huidige hoge bezettingsgraad te behouden. Uiteindelijk zal dat iedereen op kosten jagen.
Maar erger is dat de Vughtse politiek doet alsof het theater een commerciële activiteit is waarvoor zij geen enkele verantwoordelijkheid draagt. Hierbij wordt vergeten dat het gebouw de Speeldoos tot op de laatste cent is betaald door de Vughtenaar. In mijn ogen is ook het theater een publieke functie met de opdracht om kostendekkend te werken. De Vughtse politiek heeft in mijn ogen de taak om een publiek debat te organiseren over Theater de Speeldoos! In dit debat zou duidelijk moeten worden of het mogelijk is om in Vught een kostendekkend theater te behouden. Als buitenstaander zou je denken dat er kosten kunnen worden bespaart door samenwerking met andere theaters. Wellicht biedt de komende verbouwing van het Theater aan de Parade een kans voor de Speeldoos? Ook de inzet van enthousiaste vrijwilligers is een optie die goed blijkt te werken bij de Verkadefabriek. Tenslotte kan de verhuur van zalen een ‘te verantwoorden plusje’ opbrengen. Aan de andere kant mag ook best worden gezegd dat Den Bosch een rijkssubsidie ontvangt voor cultuur, die Vught niet ontvangt. Een publiek debat zou dus ook als uitkomst kunnen hebben dat een theater te duur is voor Vught. Mijn punt is dat dat debat publiekelijk moeten worden gevoerd. Dat is momenteel geenszins het geval. Als laatste zou ik tegen de Vughtse politiek willen zeggen dat de kiezer over ruim 2 jaar de kans krijgt om te beoordelen hoe de politiek is omgegaan met de Speeldoos. De 3000 ondertekenaars van de petitie zijn allemaal stemgerechtigde kiezers.”

Jos Haverkort