Brief: “Speeldoos moet hangen”

“Vorige week donderdag liep ik mee in een protestmars tegen sluiting van de Speeldoos. ´Sluiting, hoezo sluiting,´ wilde de man naast mij, wiens dochter op blokfluitles zat in de Speeldoos en die nu gitaarlessen neemt aan de voormalige Isabella Kazerne en dito Asielzoekerscentrum, weten. ´Die Speeldoos kan niet aantonen waar zij het geld aan besteedt,´ bromt een man met een stropdas om zijn nek. ´Subsidie gaat om gemeenschapsgeld, oftewel geld van jou en mij. De gemeente heeft er daarom recht op om te weten wat de Speeldoos met dat geld doet.´ ´Onzin´, haakt een man in korte broek – genietend van de Indian Summer – aan. ´Het gaat hier helemaal niet om geld, maar om belangen. Burgemeesters en wethouders hebben hun zinnen gezet op de grond, waarop de Speeldoos staat. Daar hebben ze een prestigeproject gepland van dure koopwoningen. Ik heb dat uit betrouwbare bron vernomen. Op papier staat het niet. Ze kijken wel uit bij de gemeente. Als dit uitkomt, breekt hier de revolutie uit.´

´Nou, nou,´ zegt de man met de strop, die bij een naburige gemeente het vastgoed beheert. ´Laat me nou even,´ stopt de man wiens dochter blokfluit en gitaar speelt hem af. ´Dit is nog lang niet alles. Bij Isabella kunnen ze nog wel wat leerlingen gebruiken. Ze komen daar geld te kort. Waar niet trouwens. Bij Jeugd- en jongerencentrum Elzenburg en IKC De Avonturier kunnen ze ook nog wel wat gebruiken. Die staan op grond van de gemeente en dat belang kan dus veel makkelijker weg gebluft worden dan het belang van de Speeldoos, die op eigen grond staat. Om die weg te krijgen, dat vereist vuile politiek. De wethouder van cultuur is daar kennelijk wel voor te porren.´ ´Ahhhh´, zegt een knappe lerares aan de basisschool, die ons net voorbij stevent. ´Je wil toch niet zeggen dat ze de basiseducatie uit de Speeldoos willen drijven, zodat de Speeldoos failliet gaat, als onderdeel van een overkoepelend en meer omvattend plan om de Speeldoos tegen de vlakte te gooien en zo plaats te maken voor dure koopwoningen?´ ´Whatever´, zeg ik, om ook een duit in de zak te doen. ´Als die woningen er maar komen. Dat is prestigieus. Dat straalt af op die wethouder voor een dag, hoe heet-ie ook weer?´ ´Van de Ven, zeg maar Toine.´ ´Dat stuk grond onder de Speeldoos is nu eenmaal meer waard dan de grond waarop die asielzoekers hebben gebivakkeerd´, duwt de vastgoedman zijn hoofd nog wat verder in de strop. ´Cultuur moet het hier dus afleggen tegen de vastgoedplannen van de gemeente´, zegt de schooljuffrouw en ze trekt daarbij een vies gezicht. ´Waarom zou je geen waarde kunnen hechten aan een gebouw? Als je daar zoveel mooie herinneringen hebt en veel leuke en lieve mensen hebt leren kennen? Ja, dan kun je waarde hechten aan een plek … Waarom ergens anders gaan doen wat hier bij de Speeldoos al jarenlang goed gaat? Ze willen het geld nu aan de gebruikers zelf geven, zodat die daarmee kunnen gaan shoppen.´

´Die Isabella jongens krijgen per leerling meer subsidie dan de Speeldoos´, bemoeit een nette oude heer zich ermee. ´Dat is oneerlijk gebruik van gemeenschapsgeld, toch?´ ´Het heeft er veel van weg dat Barbertje – in casu de Speeldoos – sowieso moet hangen´, zeg ik. We zijn aangekomen bij het Raadhuis, waar op dat moment de Gemeenteraad vergadert. Die krijgen we niet te spreken. Van de Ven en Van de Mortel nemen de honneurs waar. ´Jongens en meisjes´, slijmt de wethouder. ´Jullie hoeven niet bang te zijn voor jullie naschoolse activiteiten. Die staan of vallen niet met de Speeldoos’, hoor ik hem zeggen.

Afgelopen maandag loop ik de directeur van de Speeldoos tegen het lijf. Die heeft net een app gekregen van de wethouder. ´Hoi Harry´, appt hij amicaal. ´Ik snap je teleurstelling over de subsidie aan StarsOnStage. Ik deel dat.´ Judas verraadde zijn meester ten minste openlijk. Van de Ven speelt spelletjes. Hij is bovendien ondemocratisch. ´Een wethouder hoort naar de mensen te luisteren en niet andersom´, houd ik hem voor. Hij draait ijlings van mij weg. Tot een bestorming van het Raadhuis kwam het niet. Daarvoor waren de deelnemers aan de demonstratie te lief. Hoe lang nog, vraag ik mij af.”

Frank van Empel