De mantelzorgconsulenten van Wegwijs+: Geja de Vree, Ilse van Dinteren en Betty van Opstal

“We hebben veel mogelijkheden om mantelzorgers ‘lucht’ te geven”

Op zondag 12 november wordt in Vught op Landgoed Huize Bergen de ‘Dag van de Mantelzorg’ gehouden. Mantelzorgers, die zich nu al voor deze dag hebben aangemeld of dat alsnog doen, krijgen een gevarieerd programma aangeboden en worden in het zonnetje gezet. Sinds 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor het ondersteunen en waarderen van mantelzorgers. In Vught staan zo’n 600 mantelzorgers geregistreerd. Uit landelijke gemiddelden valt af te leiden dat er in werkelijkheid veel meer mantelzorgers actief moeten zijn. Wethouder Saskia Heijboer: “Wij doen er alles aan om zoveel mogelijk mantelzorgers in beeld te krijgen. We moeten allemaal zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen. Mantelzorgers spelen daarin een cruciale rol. Daarom moeten wij hen als gemeente zoveel mogelijk ondersteunen zodat ze niet afhaken.”

De cijfers over het aantal mantelzorgers dat in Nederland actief is, lopen nogal uiteen. Dat heeft te maken met wie je als mantelzorger bestempelt. Het SCP definieert mantelzorg als volgt: ‘Mantelzorg is alle hulp aan een hulpbehoevende door iemand uit diens directe sociale omgeving in Nederland.’ Mantelzorgers zijn dus mensen die langdurig en onbetaald zorgen voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende persoon uit hun omgeving. Dit kan een partner, ouder of kind zijn, maar ook een ander familielid, vriend of kennis. Mezzo, een vereniging van mantelzorgers en organisaties die mantelzorgers ondersteunen, gaat ervan uit dat er in Nederland 4 miljoen mantelzorgers zijn, 610.000 daarvan worden zwaar belast en verrichten langer dan 3 maanden 8 uur per week mantelzorg. Als je in Vught van hetzelfde percentage uitgaat, kom je tot zo’n 930 zwaar belaste mantelzorgers. Saskia Heijboer: “Wij proberen via allerlei kanalen in contact te komen met de mantelzorgers in het dorp. Dat gebeurt o.a. door themabijeenkomsten voor bepaalde doelgroepen. Zo was er onlangs nog een bijeenkomst voor de Molukse gemeenschap. In de Molukse cultuur regelen families mantelzorg meestal helemaal zelf, maar uit het grote aantal deelnemers valt af te leiden dat bij de jongere generaties toch wel belangstelling bestaat voor de ondersteuning die wij als gemeente kunnen bieden. Ook is er een activiteit gehouden voor jeugdige mantelzorgers in Elzenburg. Daarbij is het zoeken naar wat jongeren aanspreekt. Er zijn heel wat kinderen die in het gezin een rol spelen in de zorg. Het is een speerpunt van dit college om deze jongeren te ondersteunen en ervoor te zorgen dat ze toch een vrolijke en leuke jeugd krijgen. Er zijn natuurlijk ook veel mantelzorgers die er niet eens aan denken dat ze in aanmerking komen voor ondersteuning, maar voor heel wat mensen is het nog steeds een taboe om bij de gemeente aan te kloppen. Dat is absoluut niet nodig, want voor de gemeenschap is het juist heel belangrijk dat mantelzorgers zodanig ontlast worden dat ze hun belangrijke werk kunnen volhouden.”

Ontlasten
De meeste mantelzorgers (45%) zijn te vinden in de leeftijdscategorie tussen de 45 en 65 jaar. Dit zijn vaak mensen (zo’n 59% is vrouw) die een baan hebben, zorg hebben voor hun gezin, mantelzorgen voor ouders of schoonouders en ook nog regelmatig worden ingeschakeld om kleinkinderen op te vangen. Als ze al deze ballen in de lucht moeten houden bestaat er gevaar op afknappen. Dat geldt ook voor 65-plussers die voor hun partner moeten zorgen. Vught heeft bij Wegwijs+ drie mantelzorgconsulenten – Geja de Vree, Ilse van Dinteren en Betty van Opstal – die een luisterend oor bieden en samen met mantelzorgers, die daarom vragen, kijken naar mogelijkheden om de mantelzorgtaak te verlichten. Saskia Heijboer: “Als mantelzorgers via Wegwijs+ contact opnemen, dan gaat een van de consulenten met hen aan tafel zitten om te kijken welke ondersteunende maatregelen een oplossing kunnen bieden. Dit is maatwerk en ligt voor iedereen anders. Er zijn mantelzorgers die bijvoorbeeld tijdelijk behoefte hebben aan huishoudelijke ondersteuning of die graag eens ‘vrij’ willen zijn om te kunnen sporten, te gaan winkelen, een bezoek aan de kapper te brengen of een paar dagen op vakantie willen om bij te kunnen tanken. Je ziet vaak dat één familielid heel veel doet. Daarom wordt er een gesprek gevoerd met het netwerk om te kijken of er voor de langere termijn een betere verdeling van de inzet gevonden kan worden. Je ziet tegenwoordig ook dat er géén kinderen zijn of dat de kinderen in het buitenland wonen. Dan zijn er mogelijkheden voor dagbesteding, logeeropvang, respijtzorg of een vrijwilliger die met enige regelmaat de zorg overneemt. Er zijn in Vught vrijwillige hulpdiensten die ingezet kunnen worden bij het onderhoud van de tuin, het doen van boodschappen of kleine klusjes. Verder zijn er cursussen en lotgenotengroepen. Ik weet uit eigen ervaring dat je heel veel opsteekt van praten met mensen die in dezelfde situatie verkeren.”

Sociale kaart
Het komt nogal eens voor dat mantelzorgers veel nachtrust te kort komen. Mensen die iets mankeren zitten overdag in de stoel te suffen en zijn dan ’s nachts wakker. Dagstructuur aanbrengen kan een oplossing bieden, bijvoorbeeld via dagbesteding. Op dit terrein werkt Vught samen met Vivent en Vughterstede. Ook buiten Vught zijn mogelijkheden bijvoorbeeld op zorgboerderijen voor mensen die graag buiten zijn en in Vught biedt ook de Fysiofit Social Club een vorm van dagbesteding. Saskia Heijboer: “We hebben in Vught veel mogelijkheden om mantelzorgers de nodige ‘lucht’ te geven, maar de financieringsstromen maken het soms ingewikkeld. Ook werkgevers zouden erop moeten letten dat hun medewerkers die thuis een zorgtaak hebben (1 op de 8 medewerkers), worden ontzien. Er worden daarvoor in steeds meer CAO’s bepalingen opgenomen, zoals zorgverlof. Ook in het midden- en kleinbedrijf zijn werkgevers erbij gebaat als ze deze medewerkers met maatwerkoplossingen ondersteunen.” Alle activiteiten die er op het gebied van welzijn in Vught ondernomen worden zijn eenvoudig via internet te vinden op de sites van Wegwijs+ en de gemeente of zoek op: socialekaart.vught.nl.

Meedoen ‘Dag van de mantelzorg’
Het is nog steeds mogelijk om aan te melden voor de ‘Dag van de mantelzorg’ die 12 november van 13.30 tot 18.30 uur gehouden wordt op Huize Bergen. Dat kan via info@welzijnvught.nl of 073-565350. Mantelzorgers kunnen zich op deze dag van en naar Huize Bergen laten vervoeren door de Seniorenbus. Mensen die van deze service gebruik willen maken, kunnen de ritten aanvragen bij de Seniorenbus: 073-7113191 of seniorenbusvught@gmail.com.

Kijk ook bij

‘Kampong Lunetten’ een jaar na de première opnieuw in de Speeldoos

Film over het laatste Molukse woonoord van Nederland Op 21 maart 1951 arriveert de boot …