Vught start met bestrijding eikenprocessierups

In de raadsvergadering van 12 maart heeft de Vughtse gemeenteraad ingestemd met de pilot om de eikenprocessierups in 2020 preventief te bestrijden met nematoden (aaltjes) in bebouwd gebied en daarvoor een krediet van 65.000 euro beschikbaar gesteld. In een raadsinformatiebrief heeft het college nog eens op een rijtje gezet wat Vught allemaal doet om de overlast door de eikenprocessierups aan te pakken. Deze week begint de pilot met de aaltjes. De werkzaamheden vinden plaats in de avonduren.

De rups wordt preventief bestreden met XenTari en met nematoden. Daarnaast wordt de eikenprocessierups op de traditionele manier bestreden door de nesten weg te zuigen. Ook worden er langetermijnmaatregelen ingezet zoals het plaatsen van nestkastjes voor mezen, het planten van gevarieerde onderbegroeiing, het plaatsen van broedkasten voor sluipvliegen en sluipwespen. Er wordt eveneens gewerkt aan bloem- en kruidenrijke bermen. De mate van aanwezigheid van eikenprocessierupsen is een belangrijke indicator voor de verwachte overlast in het volgende jaar. Eikenprocessievlinders zijn te vangen met feromoonvallen. De lokstof in de feromoonval lokt de mannetjesvlinders in de val. Het aantal aangetroffen mannetjes geeft een goed beeld van het aantal uitgevlogen vlinders en daarmee van het aantal afgezette eipakketten. In Vught worden vanaf medio juli feromoonvallen opgehangen. De verkregen gegevens worden gebruikt bij het bepalen van de aanpak voor 2021.

Preventieve bestrijding
De preventieve bestrijding door het bespuiten van de eikenbomen met nematoden als de rupsen nog jong zijn, moet voorkomen dat de rups brandharen krijgt. Bestrijding met nematoden vindt in 2020 vooral binnen de bebouwde kom plaats. Daarnaast voert Vught al een aantal jaren preventieve bestrijding uit met het bacteriepreparaat XenTari. Dit middel wordt buiten de bebouwde kom gebruikt op plekken waar géén beschermde vlinders voorkomen. Eikenprocessierupsen die de bespoten bladeren eten, sterven na inname van XenTari.

Stimuleren natuurlijke vijanden
De eikenprocessierups kan gedurende langere tijd in aantallen stabiel worden gehouden door natuurlijke vijanden. Er komen echter ook situaties voor dat processierupsen zich over een aantal jaren explosief kunnen vermeerderen. De populaties van natuurlijke vijanden bouwen zich dan onvoldoende synchroon en niet snel genoeg op om deze uitbraak te onderdrukken. Vught probeert natuurlijke vijanden te stimuleren. Dit gebeurt o.a. door het plaatsen en uitgeven aan bewoners van nestkastjes voor mezen. Mezen zijn natuurlijke bestrijders, omdat zij processierupsen eten. In 2019 en 2020 heeft de gemeente Vught 80 nestkastjes opgehangen in de openbare ruimte om mezen te lokken. Daarnaast zijn er 390 gratis nestkastjes uitgegeven aan inwoners van de gemeente Vught. Het totaal aantal nestkasten komt daarmee op 470 stuks.
Een gevarieerde onderbegroeiing biedt leefgebied aan natuurlijke vijanden en schuilgelegenheid voor vogels. Vanuit de ‘Notitie Biodiversiteit’ is vanaf 2018 het uitgangspunt om bij herinrichtingen o.a. vrucht- of besdragende struiken en beplanting met stekels of doorns toe te passen om voedsel en beschutting aan vogels te bieden. De komende jaren wordt dit doorgezet.
Het beheer van bepaalde bermen wordt aangepast naar extensief beheer om zo insecten en andere natuurlijke bestrijders te stimuleren. Buiten de bebouwde kom worden de meeste bermen al extensief beheerd, dus met name binnen de bebouwde kom is winst te behalen. In samenwerking met de Natuur- en Milieugroep Vught is een pilot opgestart om de berm aan de Vijverbosweg vanaf dit jaar om te vormen naar extensief beheer. Het extensief beheer van gras heeft als voordeel dat natuurlijke vijanden gestimuleerd worden. Een ander voordeel is dat het recreatief gebruik van de omgeving ontmoedigd wordt waardoor het risico op overlast afneemt.

Sluipwespen
In 2020 worden ook een aantal broedkasten opgehangen waarin resten van eikenprocessierupsnesten worden geplaatst. In deze nesten worden eitjes van sluipvliegen en sluipwespen gelegd. De larven die hier uitkomen, kruipen in de eikenprocessierups en eten deze van binnenuit op. Daarna verpoppen ze zich en in het volgende jaar vliegen weer nieuwe sluipvliegen en sluipwespen uit, die weer eitjes leggen. Zodoende worden ook deze natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups gestimuleerd.