Vught heeft een rijke geschiedenis met in potentie een rijke voorraad aan archeologische vindplaatsen. De gemeente is verantwoordelijk voor het behoud van het archeologische erfgoed binnen de gemeente. Het vaststellen van archeologische beleidskaders is nodig om zorgvuldig te kunnen omgaan met het bodemarchief en dit optimaal te beschermen. Daarom gaat de gemeenteraad in de raadsvergadering van 19 mei het beleidskader archeologie Vught 2022 vaststellen.
Het is wettelijk verplicht om archeologie deel te laten uitmaken van het ruimtelijke besluitvormingsproces. Met de Erfgoedwet uit 2016 en de komst van de Omgevingswet is archeologie een verplicht en geïntegreerd onderdeel van het ruimtelijke besluitvormingsproces geworden. Het beleidskader archeologie zorgt voor de juiste onderlegger, de gemeente Vught voldoet hiermee aan de wettelijke verplichting. De regels ter bescherming van de archeologische waarden zijn duidelijk vastgelegd in het beleidskader, waardoor ruimtelijke ontwikkelingen geen vertraging meer oplopen doordat vondsten vroegtijdig opgespoord kunnen worden. Vooruitlopend op de Omgevingswet, die volgens de laatste gegevens op 1 januari 2023 van kracht wordt, heeft de gemeente opdracht verleend aan BAAC Archeologie om een actuele archeologische inventarisatie uit te voeren en een archeologische verwachtingskaart en beleidsadvieskaart op te stellen. Stichting Erfgoed Vught en heemkundekring De Kleine Meijerij zijn betrokken geweest bij het opstellen van het beleidskader. Het collegevoorstel gaat vergezeld van 19 bijlagen. Een daarvan is het ‘Rapport Toelichting archeologische verwachtingen en Beleidskaart’, een stuk van 164 pagina’s dat is samengesteld door BAAC Archeologie. Voor inwoners die zijn geïnteresseerd in de Vughtse historie, is het gedeelte tussen pagina 45 en 110 zeker het lezen waard.
Hulde aan vrijwilligers
De meeste commissieleden waren aangenaam verrast door de grondige onderbouwing van het collegevoorstel. Dat gold zeker voor Koen van Dinther (VVD), die geïnteresseerde Vughtenaren opriep de bijlagen eens te bekijken. Hij was enthousiast over de beschreven geschiedenis van 300.000 jaar voor Christus tot de koude oorlog, waarbij het hem was opgevallen dat Vught al in de 11e eeuw een handelsplaats was met eigen munt. “Het laat je beseffen dat het kleine stukje aarde waar wij wonen een rijke historie heeft. De historie ligt onder onze voeten!”
Joris Vrensen (PLV) maakte van de gelegenheid gebruik om zijn waardering uit te spreken over de vele vrijwilligers die actief bezig zijn met het vastleggen van de geschiedenis van Vught. “In Vught zijn heel veel plekjes met historische waarden. Hulde aan de vrijwilligers die daar heel veel vrije tijd in steken.”
Voor 5 van de 7 fracties in de raad is het collegevoorstel een hamerstuk. Dion Meuwissen (D66) nam nog geen standpunt in, gezien de omvang van het dossier gaat zijn fractie het voorstel nog diepgravend bestuderen. Jan van Iersel (CDA) was het niet eens met het beleidskader dat aangeeft dat er archeologisch onderzoek nodig is als de grond dieper dan 30 cm wordt bewerkt. Hij vindt dat bewerken van landbouwgrond tot 50 cm diepte mogelijk moet zijn zonder archeologisch onderzoek. Volgens wethouder Yvonne Vos is 30 cm de standaarddiepte die door de ‘Rijksdienst voor cultureel erfgoed’ wordt gehanteerd.