Op 13 november van dit jaar verschijnt een omvangrijk en rijk geïllustreerd boek over de geschiedenis van Vught en Cromvoirt. In de komende tijd vertellen auteurs van het boek in deze rubriek een miniverhaal over iets dat zij bij het werken aan dit boek zijn tegengekomen.
Op de hoek van de Loonsebaan en de De Bréautélaan staat een standbeeld van twee ridders te paard, die verwikkeld zijn in een bloedig gevecht. In werkelijkheid, op 5 februari 1600, hadden zij elk nog een stuk of twintig medestrijders bij zich, maar daar is tegenwoordig geen plaats meer voor. De ene ridder, met een opzichtige pluim op zijn helm, heeft net een schot gelost op zijn tegenstander, die dodelijk getroffen van zijn paard aan het vallen is.
Het is Lekkerbeetje, aanvoerder van de Bossche strijders, die op het punt staat de geschiedenis in te gaan als martelaar en oorlogsheld. Zijn makkers zetten de strijd moedig voort en winnen glansrijk. De gepluimde ridder is De Bréauté, een onstuimige 19-jarige Fransman, die dienst genomen heeft in het leger van de Republiek, waar Den Bosch nog niet bij hoort. De Fransman raakt zwaargewond, geeft zich over en wordt door de overwinnaars op een paard gehesen en mee gevoerd naar Den Bosch. Niet over de Loonsebaan, die bestond toen nog niet. Bovendien staat het standbeeld niet op de plek waar het gevecht werkelijk plaatsvond. De terugtocht ging via de Galgestraat, een weg die vanuit de stad langs de galg voerde, richting Loon op Zand. Ergens in die Galgestraat ging het helemaal mis. Volgens een trompetter van De Bréauté, die het gezelschap op een afstandje volgde, kwam er plots uit de richting van Vught een groepje wraaklustige aanhangers van Lekkerbeetje aanstormen, die De Bréauté vermoordden. Een lynchpartij ná de slag dus, een diepe schande. En zo had iedere partij zijn eigen verhaal bij de talloze schilderijen en prenten die van deze slag gemaakt zijn: stof genoeg om nog een paar eeuwen over te kunnen bakkeleien.
Ottie Thiers
Twee bijzondere dorpen is een uitgave van de Stichting Erfgoed Vught en Bruna Vught. De prijs bedraagt 39,50 (376 pagina’s!). De intekenprijs is tot 1 november 35 euro. Intekenen kan via www.erfgoedvught.nl