Twee bijzondere dorpen: Cromvoirt, de klas van 1931

Op 13 november van dit jaar verschijnt een omvangrijk en rijk geïllustreerd boek over de geschiedenis van Vught en Cromvoirt. In de komende tijd vertellen auteurs van het boek in deze rubriek een miniverhaal over iets dat zij bij het werken aan dit boek zijn tegengekomen.

Ernstig kijken deze Cromvoirtse kinderen naar de fotograaf. Zij zijn bijna honderd jaar geleden geboren. Hier geen aparte jongens- en meisjesschool met paters en nonnen als leerkrachten, zoals in de meeste Brabantse dorpen gebruikelijk was. Wel typisch Brabants was het dat de kinderen uit grote gezinnen kwamen. Op deze foto staan behalve de tweeling op de tweede rij links verschillende kinderen uit één gezin die maar elf maanden in leeftijd schelen en dus in dezelfde klas zaten. Ondanks dat het crisistijd was en Cromvoirt geen rijk dorp, zien de leerlingen er verzorgd uit.
Het meisje in de matrozenjurk, Cor Witlox-Coppens, is in april 96 jaar geworden en is nu de oudste inwoner van Cromvoirt. Zij nam die positie vier jaar geleden over van het meisje op de onderste rij, derde van links, Anneke van den Braak, later getrouwd met Albert Schuurmans, en tijdens haar leven bekend als ‘Anneke de Smid’ (1923-2016).
De onderwijzer Paymans, links op de foto, speelde een centrale rol in de dorpstwisten tussen ‘ijsberen’ en ‘tijgers’ die het dorp jarenlang teisterden. Twee jaar na het nemen van deze foto werd Cromvoirt bij Vught gevoegd en kwam er een einde aan de partijstrijd.
De ouders en grootouders van de klas van 1931 leefden nog onder schamele omstandigheden in een afgelegen dorp. Deze schoolkinderen werden volwassen tijdens de bezetting en stichtten gezinnen tijdens de wederopbouw. Zij maakten met hun kinderen en kleinkinderen Cromvoirt tot het welvarende dorp dat het nu is.

Cees Slegers

Twee bijzondere dorpen is een uitgave van de Stichting Erfgoed Vught en Bruna Vught. De prijs bedraagt 39,50 (376 pagina’s). De intekenprijs is 35 euro. Intekenen kan via www.erfgoedvught.nl.