Koninklijke Kentalis vertrekt op termijn uit het monumentale, kloosterachtige hoofdgebouw in Sint-Michielgestel. Zorg- en onderwijsfuncties worden dan geconcentreerd op een kleiner deel van het 33 ha grote terrein. Het hoofdgebouw en een deel van het terrein krijgen een nieuwe, nader te bepalen, bestemming. Koninklijke Kentalis, gemeente Sint-Michielsgestel en ‘de Erfgoedfabriek’ van de provincie Noord-Brabant stelden samen het Transformatiekader op dat het transformatieproces moet sturen.
Door Maarten Kroese – Het wereldwijd bekende Instituut voor Doven werd in 1840 opgericht door priester Martinus van Beek en de Zusters van de Choorstraat. Zo zouden ook doven de heilzame katholieke boodschap kunnen vernemen. Na de toetreding van de Broeders van Maastricht voor het onderwijs aan jongens werd de toenmalige onderwijslocatie op kasteel Nieuw-Herlaar geleidelijk te klein. Daarom werd in 1908 de eerste steen gelegd voor het huidige kolossale neo-gothische pand aan de Theerestraat, dat in 1910 in gebruik werd genomen. Jongens aan de ene zijde, meisjes aan de andere, de pastoor in het midden. In 1990 vertrokken de laatste nonnen. Diverse fusies resulteerden uiteindelijk in Kentalis. De functie van deze organisatie is ongewijzigd, alleen zonder de religieuze component: het ondersteunen van mensen die slechthorend, doof of doofblind zijn of een taalontwikkelingsstoornis (TOS) of communicatief meervoudige beperking hebben.
Belangrijke gebeurtenis
De transformatie is een belangrijke gebeurtenis voor de hele gemeente Sint-Michielsgestel. Het gebied ligt namelijk tussen de oude en nieuwe helft van het dorp. Het ligt voor de hand om een extra verbindingsweg te maken, waarop fiets- en wandelpaden aansluiten. Het Cruyff Court en de natuurspeelplaats moeten blijven en worden geïntegreerd in het totaal. Uitgangspunten zijn verder onder meer het behouden van de architectonische pracht van het historische hoofdgebouw en de corridor van het Herenhuis naar de Dommel. In het plan is nauwkeurig aangegeven welke delen van het hoofdgebouw een hoog of juist laag ‘transformatiepotentieel’ hebben of tot een gemengde zone behoren.
Natuursensitieve ontwikkeling
Gestreefd wordt naar een natuursensitieve ontwikkeling van het gebied. Er wordt niet alleen in nieuwe bebouwing geïnvesteerd, maar nadrukkelijk ook in natuur en landschap. De oeverzone van de Dommel wordt onbebouwd gelaten en de groen- en natuurzone aan de rivier wordt versterkt. Tevens wordt hier met verschillende maatregelen het watersysteem versterkt. Er wordt gestreefd naar een volumeneutrale bebouwing. Er wordt niet meer nieuw volume gebouwd dan gesloopt wordt. Na de transformatie blijft Kentalis gehuisvest op een beperkt, aaneengesloten gebied van het terrein. De gebouwen Travelaar voor onderwijs en Het Carré voor wonen blijven behouden. Andere bestaande functies van Kentalis, zoals ondersteunig aan zorg en onderwijs, worden geherhuisvest. Het groen en de begraafplaats blijven op de huidige plek. De gebouwen ‘Martha’ en de voormalige ‘Hostiebakkerij’ blijven in gebruik, maar voor andere doeleinden dan voorheen. De zichtbaarheid en herkenbaarheid van Kentalis vanaf de Theerestraat moeten wel worden verbeterd.
120 woningen
Voor nieuwe bebouwing is een structuurkaart ontwikkeld waarbij het gebied wordt verdeeld in 8 ontwikkelvelden A t/m I. Elk gebied met eigen beperkingen en mogelijkheden.Ontwikkelveld A is aangeduid als ontwikkelgebied voor Kentalis. Ontwikkelvelden B t/m D en E t/m H worden afgestoten en mogen worden bebouwd. Op dit moment wordt gedacht aan de realisatie van ongeveer 120 woningen, exclusief eventuele woningen in het hoofdgebouw.
Start 2021
Het is nu wachten op een interessant plan voor de vrijkomende gebouwen. Een kenniscampus voor onderwijs of ICT, met gedeelde voorzieningen voor kleinere ondernemingen. Een woon- en leefgemeenschap voor startende huurders, gezinnen en ouderen. Een gastvrij ontvangstcentrum voor zorg en wellness of congres en horeca. Actieve tuinen kunnen daarbij de aantrekkelijkheid vergroten. De komende jaren worden spannend, maar eerst moet het definitieve Transformatiekader worden goedgekeurd door de Gestelse gemeenteraad. Na de hele cyclus van het selecteren van marktpartijen, planontwikkeling en de aanpassing van de bestemmingsplannen, wordt eind 2021 de start van de gefaseerde realisatie van de transformatie verwacht.