Het Klaverblad Gratis weekblad voor Vught, Cromvoirt en Helvoirt
“Ieder kind dat wij kunnen helpen is er één”
De gemeente Vught doet al heel wat jaren pogingen om alle gezinnen met financiële problemen in beeld te krijgen. Dat lukt slechts in ongeveer 50% van de gevallen. Wethouder Saskia Heijboer vertelde zaterdagmorgen in het clubhuis van Zwaluw V.F.C. dat zo’n 1000 Vughtse gezinnen te maken hebben met financiële belemmeringen om mee te kunnen doen aan het ‘gewone’ leven. Gezinnen met een uitkering of met schuldenproblemen zijn doorgaans wel bij de instanties in beeld, maar er zijn daarnaast nog heel wat mensen voor wie het praten over financiële problemen een te hoge drempel vormt. Met het introduceren van de ‘Signalenkaart armoede’ wil de gemeente een nieuwe stap zetten om het taboe op armoede te doorbreken. Saskia Heijboer: ”Als een kind met armoede opgroeit, heeft het een slechte start.”
Twee jaar geleden heeft de gemeente Vught Ellen Huinink aangesteld als coördinator ‘Kinderen en armoede’. Zij kreeg de opdracht om tot een effectieve aanpak van armoede onder kinderen te komen o.a. door te zorgen voor verbetering van de toegang tot voorzieningen en de leefsituatie. Daarnaast moet aandacht uitgaan naar het vereenvoudigen en eenduidiger maken van regelingen. Ook het bespreekbaar maken van armoede en het uit de taboesfeer halen is een belangrijk onderdeel van haar opdracht.
Huinink heeft veel werk gemaakt van het verbeteren van verbindingen en netwerken die in Vught actief zijn bij het bestrijden van de armoede. Zaterdag legde zij uit dat naast huisartsen en het consultatiebureau scholen en verenigingen een grote rol spelen bij het signaleren van armoede bij gezinnen met kinderen. Een op de 14 kinderen in Vught leeft in gezinnen die moeten rondkomen met een inkomen onder de 130% van het sociale minimum. En dan valt het in Vught nog mee, want landelijk gaat het om 1 op 8. Huinink: “Dat betekent dat in elke klas van 28 kinderen er 2 zitten die last hebben van armoedeproblemen. Daarvan kennen we er slechts één. Armoede kent vele gezichten. Ik heb in de afgelopen jaren wel geleerd dat het vrijwel iedereen kan overkomen. Gezinnen die het goed voor elkaar hebben, kunnen door een scheiding, ontslag of ziekte al snel in de financiële problemen raken, maar het blijft voor veel mensen lastig om er over te praten. Er zijn verschillende signalenkaarten in omloop om erachter te komen welke kinderen in armoede leven. De intentie is goed, maar het lijkt alsof ze ervan uitgaan dat het de schuld is van degene die in de armoede terecht is gekomen. Daarom hebben we samen met ervaringsdeskundigen (mensen die zelf armoede hebben meegemaakt) en De Vonk uit Tilburg een eigen signalenkaart ontwikkeld, waarbij wél zorgvuldige aandacht is voor de leefwereld van mensen die in armoede leven.”
Scholen en verenigingen
De nieuwe kaart is vooral bedoeld voor scholen en verenigingen. Huinink vertelde dat het niet toevallig was, dat de Signalenkaart in het clubhuis van Zwaluw VFC gepresenteerd werd. De voetbalvereniging, die over 2 jaar het 90-jarig bestaan viert, is een van de Vughtse sportverenigingen die er de laatste jaren werk van maakt om armoede onder haar jeugdleden te signaleren. Bart van de Water, die zich als bestuurslid Vrijwilligerszaken bij Zwaluw o.a. bezighoudt met dit probleem, stipte aan dat clubs een belangrijke rol kunnen spelen bij het onderkennen van armoede onder de jeugdleden, maar het valt niet mee om trainers en begeleiders, die vaak met de kinderen en hun ouders in contact komen, bewust te maken van de signalen waarop ze moeten letten. Van de Water: “Het is bovendien moeilijk voor trainers om de problematiek aan te kaarten. Deze kaart geeft hen een steuntje in de rug. Het is de moeite waard om er als club werk van te maken; in de afgelopen 2 jaar is het aantal aanvragen bij het ‘Jeugdsportfonds’ voor Zwaluwleden verdubbeld. Ik ben blij dat ook andere sportclubs zoals PH, MOP en Octopus aanhaken, misschien kunnen we samenwerken bij het introduceren van de Signalenkaart Armoede bij trainers en begeleiders.” Van de Water vindt ook dat het voor de club belangrijk kan zijn probleemgevallen bespreekbaar te maken. Hij noemde het voorbeeld van ouders die plotseling wegblijven van trainingen en wedstrijden. “Bij navraag vertelde een vader me dat hij zich niet meer laat zien omdat hij het gewoon niet kan betalen om spelertjes naar een uitwedstrijd te rijden of om op een rondje koffie te trakteren. Die man was heel opgelucht dat hij zijn verhaal kwijt kon. Je moet er als club natuurlijk wel voor zorgen dat trainers of begeleiders hun bevindingen ook op vertrouwde wijze kunnen melden. Daarom hebben wij de commissie ‘veilig sportklimaat’, die bestaat uit mensen die beroepshalve met dit soort problemen bezig zijn.”
Tijdige signalering belangrijk
De gemeente Vught zet zich al jaren in om het armoedeprobleem uit de taboesfeer te halen. Het schijnt ondanks alle moeite maar niet te lukken om meer dan 50% van de armoedegevallen ‘boven water’ te krijgen. Wethouder Heijboer is toch positief: “We zien wel een kleine vooruitgang, maar het gaat langzaam. We moeten niet vergeten dat er veel beweging zit in het bestand van mensen die te maken hebben met financiële problemen. Door vechtscheidingen ontstaat er vaak armoede en werkende armen komen steeds meer voor, terwijl ook zzp’ers nogal eens in de problemen komen. Daarnaast zijn er natuurlijk ook steeds gezinnen die hun financiële positie weten te verbeteren. We moeten ons niet alléén blindstaren op cijfers en percentages. Ieder kind dat wij kunnen helpen, is er één.”
De Signalenkaart geeft duidelijk met voorbeelden aan op welke zaken gelet moet worden om armoede te kunnen signaleren. Ook worden handvatten gegeven om het gesprek aan te gaan en wordt het belang van goede opvolging van de verwijzing benadrukt. Ellen Huinink en Bart van de Water pleitten ervoor dat er bij Wegwijze+ en de Stichting Leergeld zoveel mogelijk vaste aanspreekpunten komen voor verenigingen en scholen.
