Parel van Vught in oude luister hersteld

De restauratie van het uit 1937 daterende raadhuis Leeuwenstein is in de afrondende fase beland. Met enkele maanden vertraging verwacht projectleider Ricardo Dorst dat de immense klus eind juli zijn beslag krijgt. “Het heeft in totaal zo’n jaar geduurd, maar dan is de parel van Vught weer in zijn oude luister hersteld en dat voor een lange periode.”

Door Ton Wagenaars

Het werd de hoogste tijd. Al een vol jaar is het monumentale neogotische Vughtse raadhuis aan het oog onttrokken en menig Vughtenaar wil de trots van Vught nu eindelijk weer eens aanschouwen, zeker nu de herstelwerkzaamheden aan de buitenzijde uitgevoerd door Nico de Bont e.a. zijn voltooid. Projectleider Dorst begrijpt de toenemende onrust maar heeft de feiten paraat: “We zijn geconfronteerd met enkele tegenvallers zoals de grote hoeveelheid vocht die in de stenen zat en de coronacrisis waardoor we de laatste maanden met minder vakmensen hebben moeten werken. Verder stuitten we op enkele grote fouten, gemaakt in het verleden, waar we op moesten inspelen. Niets doen of provisorisch repareren was geen optie. De grote klus van het plaatsen van de vele steigers was geklaard en we konden nu overal goed bij. Dan moet je deze keer alles aanpakken en zodanig dat het voor lange tijd gewaarborgd degelijk is. Dan kost het inderdaad een ton of drie, vier meer, maar je voorkomt daarmee dat je anders om de twee of drie jaar weer voor onkosten komt te staan en dan gaat het veel meer kosten, want dan zijn de steigers weg.”

17 etages steigerwerk
De argeloze passant zag maandenlang niets anders dan steigers en gespannen plastic: van de onderste trede van de toegangstrap tot aan de typische toren met uurwerk. Achter het plastic is te zien hoe complex en immens de restauratiewerkzaamheden waren en hoe de vakmensen bij alle daken, wanden, metselwerken, beelden, gebrandschilderde ruiten en glas-in-loodramen konden geraken. Maar liefst zeventien etages telt het steigerwerk waarbij het gigantische web van stalen buizen en platen, soms verankerd aan de muren, omhoog voert met voor de werknemers overal veiligheidsmaatregelen als ze over de tientallen trappen naar de verste uiteinden moeten. Ricardo Dorst “En dan moet ook rekening worden gehouden met alle richtlijnen van de monumentenzorg, want dit prachtgebouw is een rijksmonument en dan gelden nauw luisterende voorschriften en werkzaamheden. We zagen hoe de gehele Vughtse bevolking van vaklieden, zoals metselaars, timmerlieden, loodgieters en stukadoors in de dertiger jaren had gewerkt, We zagen bijvoorbeeld verschillende metselverbanden en zagen hoe het glas-in-lood was verwerkt. Maar ook stuitten we op verkeerde herstelwerkzaamheden eerder uitgevoerd bij restauraties. Vooral bij de ramen, luiken en kozijnen moest nauwkeurig worden aangepast met soms messing in plaats van metaal en met een andere aanhechting van het glas aan de muur.”

Hoogste toren geheel in lood uitgevoerd
“Meest aansprekende onderdeel was misschien wel de hoogste torenspits nog boven de klok. Deze was simpelweg gevaarlijk aan het rotten. Ik sluit een ongeluk niet uit als hier niet was ingegrepen. Hier moest al het rottend hout verwijderd worden en zijn nieuwe balken aangebracht. Verder is de gehele toren omringd door lood van boven naar beneden zodat de stevigheid is gegarandeerd, maar ook dat alles hersteld is voor lange tijd,” vertelt de projectleider, die ter illustratie enkele verrotte delen heeft bewaard.

Enkele meevallers waren er ook: de vergulde cijfers en de klok waren in goede staat en ook de beelden van de boer en de schaapherder die het Vughtse natuurschoon, de heide en de landbouw destijds symboliseerden waren na een eerdere opknapbeurt nog in goede staat.

Wit met een vleugje olijfgroen
De komende weken zijn de afrondende werkzaamheden te zien. Er zijn nog acht schilders bezig met de laatste loodjes. Zesentachtig opnieuw geschilderde luiken wachten op herplaatsing en de laatste verflagen worden aangebracht. Dorst: “De kleur is opvallend, maar wel authentiek weten we na onderzoek: wit maar met een vleugje olijfgroen. We hebben op sommige plaatsen het plastic al verwijderd zodat de wind een snellere droging kan bewerkstelligen. De droging wordt constant bijgehouden. Deze week gaan we het raadhuis uitpakken. We beginnen in de top en dan etage na etage kloksgewijs naar beneden. We gaan eerst de voorzijde vrijmaken. In augustus worden de eerste bruiloften ingepland. Wat zal de burgemeester blij zijn.”