Ontheemd erfgoed (5) – Torentje Voorburg

In Vught wordt veel gebouwd. Vaak betekent dat, dat oude gebouwen worden gesloopt om nieuwbouw mogelijk te maken. Ook kunstwerken verdwijnen daardoor uit beeld. Soms worden ze herplaatst, maar soms ook verdwijnen ze naar de vuilstort. Het Vughts Museum doet zijn best om dit bedreigde erfgoed te redden. In deze rubriek vertellen we over een aantal kunstwerken die van hun plaats werden gehaald en wat ermee is gebeurd.

Door Henk Smeets

In 1885 werd in Vught op het landgoed Voorburg een ‘krankzinnigengesticht’ gebouwd voor maar liefst 600 patiënten. In ’s-Hertogenbosch ontbrak het aan voldoende bouwruimte. Bovendien vroegen de ‘moderne’ opvattingen over krankzinnigenzorg om ‘licht, lucht en rust’. Op Voorburg verrezen diverse gebouwen met een imposant hoofdgebouw als middelpunt. Tussen de mannen- en de vrouwenafdeling stond de kapel met een scheidingsmuur in het midden om de mannelijke en vrouwelijke patiënten het zicht op elkaar te ontnemen. Boven de kapel had architect H.J. Tulder een slank neogotisch torentje aangebracht.

Vanaf 1970 veranderden de opvattingen over opvang in de psychiatrie rigoureus. De oude gestichtsgebouwen met enorme zalen werden vervangen door kleinschalige huisvesting. Op Voorburg werd in 1992 het hoofdgebouw gesloopt. Alleen het torentje van de kapel kreeg een nieuwe bestemming op Zorgpark Voorburg. Voorzien van een klein carillon staat het aan het eind van een fraaie waterpartij bij de kruising van de Parklaan en de Carillonlaan.