O.K. 1956 Aili, wolven om de duivelskloof

Nieuwe Heertgang over 100 jaar toneel in Sint-Michielsgestel

In 2018 vierde toneelvereniging Onderling Kunstgenot (O.K.) uit Sint-Michielsgestel haar 100-jarig bestaan met als klap op de vuurpijl de grote openluchtvoorstelling ‘Er valt iets te 4-en’ op het hoofdterrein van de Gestelse voetbalclub SCG18.

Voor heemkundevereniging De Heerlijkheid Herlaar was het eeuwfeest aanleiding om een speciale editie van haar blad Den Heertgang uit te brengen. Dat is een bijzonder blad geworden van 48 pagina’s, met veel interessante feiten en mooie historische zwart-wit- en kleurenfoto’s. Tijdens de ledenavond van de toneelvereniging in december werd het blad gepresenteerd. O.K. reikte aan alle leden een exemplaar uit. Den Heertgang is nu nog te koop bij The Readshop, Torenplein 1.

Wel en wee
Piet Donders las alle bewaarde verslagen van bestuursvergaderingen door en spitte door de enorme berg archiefstukken, krantenartikelen en foto’s, die Jef van Veldhoven in diverse archieven heeft opgedoken. Daaruit destilleerde hij een verhaal waarin het wel en wee van de toneelvereniging wordt beschreven. Dat werd gelardeerd met ruim 100 afbeeldingen van krantenartikelen, affiches en uiteraard toneelvoorstellingen. Den Heertgang begint met een beschrijving van de ontwikkelingen in de eerste 20 jaren van de twintigste eeuw en hoe O.K. ontstond uit het Kruisverbond. Op 3 oktober 1918 wordt de vereniging opgericht door Jan van Lieshout, Theo van den Oetelaar, Piet Verhagen, Harrie Smulders en Sjef van der Linden, vijf heel jonge mannen, onder leiding van de oudere Janus van Engelen. Al snel spelen de leden de sterren van de hemel en O.K. behoort tot de top van het amateurtoneel. Ze spelen drie stukken per jaar in Sint-Michielsgestel en wijde omgeving.

Afsplitsing
Halverwege de jaren dertig ontstaat er binnen de vereniging een aparte groep. Is het toevallig, dat weer Theo van den Oetelaar en Jan van Lieshout daarin voorop lopen? Worden zij gelokt door het geld van het semi-professionele toneel of is O.K. te klein voor hun ambities en talenten? Den Heertgang laat het antwoord in het midden; in de notulen is er immers geen duidelijk uitsluitsel te vinden. Wel dat het spannende tijden waren voor de vereniging. Uiteindelijk splitst de Groep van Lieshout zich af.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog ligt het toneel stil door het Berufsverbot dat de Duitse bezetter instelde. Na de oorlog komt de toneelvereniging met vallen en opstaan weer op gang. Eind zestiger jaren krijgt ze de stijgende lijn te pakken, die uiteindelijk leidt tot de glorieuze uitvoering in het 100-ste jaar van haar bestaan.

Vermakelijk
Het is interessant om te lezen wat zich buiten de schijnwerpers van het toneel afspeelt in de toneelvereniging. Hoe bestuursleden, die als middenstander ook andere belangen hebben in de dorpsgemeenschap, zich soms in bochten moeten wringen om de club gaande te houden. Het is een genot om te lezen over de prachtige en indrukwekkende voorstellingen, die O.K. gaf en die duizenden inwoners van Gestel zich nog herinneren. Het is vermakelijk om de oude krantenartikelen te lezen over een bevlogen redevoering of over een raadsvergadering over 100 gulden subsidie aan O.K. En uiteindelijk is er de verwondering over hoe een vereniging met enkele tientallen leden in staat is om zo’n grootse voorstellingen op de planken te brengen.

Kijk ook bij

Ruimte regelen voor 300 miljoen badkuipen water: hoe doen we dat?

Ingezonden mededeling Om de regio van ’s-Hertogenbosch in de toekomst te beschermen tegen overstromingen, is …