Lezing ‘De verliezers: straf en heropvoeding in Kamp Vught 1944-1949’

In september 2023 verscheen ‘De verliezers – Straf en heropvoeding in Kamp Vught 1944-1949’ van Marijke Verduijn, het eerste boek over interneringskamp Vught. Omdat de lezingen in november al snel volgeboekt waren, verzorgt de auteur op zondag 14 januari om 14.00 uur een derde presentatie in Nationaal Monument Kamp Vught. Reserveren is noodzakelijk en kan via deze link.

Na een snelle ontruiming door de bezetter rond Dolle Dinsdag werd Kamp Vught na de bevrijding eind oktober 1944 een interneringskamp voor collaborateurs. In de naoorlogse chaos zaten er ook kinderen en onschuldigen. De internering van collaborateurs was bedoeld om hen te straffen, te beschermen tegen de volkswoede en te ‘bewaren’ tot hun zaak voorkwam. Maar wie zaten er eigenlijk? En hoe was het om in Kamp Vught vast te zitten of te werken?

Grootste interneringskamp
Marijke Verduijn deed jarenlang onderzoek naar het eerste en grootste naoorlogse interneringskamp onder Nederlands gezag. Ze raadpleegde archieven en kranten, las dagboeken en brieven uit het kamp en sprak met geïnterneerden, bewakers en hun kinderen. Dat leverde een uniek beeld op van het dagelijks leven in het kamp en de reactie daarop in de samenleving. Onder de ‘verliezers’ waren ook burgerevacués uit het Duitse Selfkantgebied, dat eind 1944 in de frontlinie lag. Verduijn onderzocht ook hun ervaringen in Vught en sprak met ooggetuigen en nabestaanden.

Willekeur
‘De verliezers’ beschrijft een veel te weinig bekende bladzijde uit onze geschiedenis. Een onthullend verhaal over willekeur, eigenrichting en allengs toenemende aandacht voor heropvoeding en terugkeer in de samenleving (352 pagina’s, 29,95 euro, Uitgeverij Balans). In de vaste expositie in Barak 1B van NM Kamp Vught wordt de geschiedenis van het interneringskamp en het opvangkamp belicht; het boek van Verduijn is een belangrijke aanvulling voor de geschiedschrijving van deze periodes.

Marijke Verduijn: “Tot nu toe verschenen over dit interneringskamp onder Nederlands gezag slechts enkele artikelen, voornamelijk over de periode van oktober 1944 tot mei 1945. Dat is niet vreemd. Collaborateurs, of mensen die als collaborateur werden gezien, traden daar zelden mee naar buiten, en ook in het nationale zelfbeeld is hun bestaan en bestraffing een ongemakkelijk gegeven – misschien wel een taboe. Dat is onterecht. Ook ongemakkelijke geschiedenis moet worden vastgelegd, al was het maar omdat gebrekkige geschiedschrijving ruimte geeft aan alternatieve feiten.”