Kind af

“Pssst, opa … weet jij dat sinterklaas nep is?” Mijn kleindochter, negen jaar oud, fluistert achter haar hand deze hartverscheurende, traumatische mededeling in mijn oor. De boodschap gaat vergezeld van grote, vragende ogen en een van ontsteltenis trillend stemmetje. “Zachtjes praten opa, want het is een geheim.” Met een aai over haar vele decimeters lange haar, fluister ik terug dat ik bekend ben met de tragedie.

Door Ton Wagenaars

Nog diezelfde avond gingen mijn gedachten terug naar het ogenblik dat ikzelf eens het grote geheim ontrafeld kreeg. Ik hoorde het niet van mijn ouders. In mijn geval hoorde ik klasgenoten in de derde klas het heiligschennende verhaal rondvertellen. Dat mijn prins op het witte paard een verklede, gewone man was met een vastgeplakte witte baard en pruik verpakt in een rode mantel met staf en mijter. Ik heb er nachten niet van kunnen slapen en pas enkele dagen later stelde ik ook mijn vader en moeder diezelfde vraag. Of ook zij op de hoogte waren van dit bedrog. Lange tijd ben ik woest geweest over die leugen. Over het bedrog dat vele jaren had geduurd en waar ik dus heilig in geloofd had. Het spookte door mijn hoofd hoe de volwassenen gelachen moesten hebben als ik mijn sinterklaas kapoentje tegen de kachel aan stond te zingen: “Harder jongen, anders hoort hij het niet! …”
Wat moeten mijn ouders gegrinnikt hebben als ik in de vroege ochtend mijn schoen inspecteerde en met voldoening constateerde dat de goedheiligman of zijn atletische zwarte knecht de wortel voor het paard had meegenomen. Ook de dankbaarheid dat mijn tekening was goedgekeurd en bovenal in de wolken omdat er in mijn schoen enkele speculaasjes, een stuk zoethout, wat schuimpjes of een stuk jodenvet was ‘gereden’ want de sint reed (!) presentjes. Nog 1 keer heb ik destijds de maanden november en december beleefd met nog wat wanhopige twijfel. Je kon immers nooit weten. Maar toch, kijkend naar de hoge schuine daken en peinzend over de gloeiendhete kolenkachel sijpelde de harde realiteit toch langzaam binnen. En eensklaps werd het ook duidelijk waarom vader altijd op de wc zat, juist als er gestrooid werd in de een of andere hoek. Enige clementie voor mijn ouders was er niet: zij hadden me immers voorgelogen en bedrogen, hoewel ik na de bekentenis ook begreep dat alle cadeaus op Sints verjaardag door pa en ma waren uitgezocht, op tafel waren gedrapeerd en betaald. Presentjes waarvoor ze hard hadden moeten sparen en waarvoor ze hadden kromgelegen, want we waren niet gefortuneerd. Een traumatische gebeurtenis is het gebleven. Een verbijsterende ontdekking die me deed twijfelen aan alle ‘grote mensen’ en alle andere wonderbaarlijke verhalen over Jezus, de aartsengelen, de hel, mijn engelbewaarder en de biecht.

Eensklaps groot
Een beetje troost heb ik mijn kleindochter wat later kunnen bieden. “Ben ik nu een groot kind geworden, opa?” was enige dagen later een vraag die ik positief kon beantwoorden. Voor haar een kleine genoegdoening, want ze was dus eensklaps groot en kende een spannend geheim. Voor mij was haar ‘groot-zijn’ de kille waarheid dat ze misschien wel echt kind af was. En dat deed pijn, want ik zag ze liever als kind. Gelovend in een sprookjeswereld waar kabouters onder paddenstoelen of in holle bomen woonden. Waar Klaas Vaak ’s avonds een zak klapzand in je ogen gooide als je moest slapen, waar de grote boze wolf zijn poot onder de deur stak en waar heksen luid lachend door het zwerk zweefden gezeten op groteske bezemstelen.
Als je eenmaal weet dat sinterklaas en zijn kompanen louter een heerlijk kinderfeest is voor de allerkleinsten ben je blijkbaar eensklaps groot. Het is nog maar een kwestie van uren en ook opa blijkt een gewone, oude man te zijn die lang niet alles kan of weet. Tegen wie je je dus kunt afzetten en met wie je het dus ook niet altijd eens hoeft te zijn. Kortom: “Opa, doe normaal!”
Vandaag een keurig briefje in mijn brievenbus gevonden. Op de voorzijde een kleurrijke tekening van een eeuwenoude bebaarde bisschop met rode mantel op een wit paard. Daaronder met een voorspelbare taalfout: ‘Verlanglijsje voor de liefste opa’ …

Kijk ook bij

Viering 10 jaar Coppes Couleur in Vught

Coppes Couleur, een dagbestedingslocatie van de Robert Coppes Stichting in Vught, bestaat 10 jaar! Deze …