Huisvesting arbeidsmigranten in Vught

Ook in de Vughtse economie spelen arbeidsmigranten een rol van betekenis omdat werkgevers steeds vaker aangeven moeite te hebben om voldoende gemotiveerde Nederlandse werknemers te vinden. Volgens schatting zijn er in de gemeente Vught zo’n 140 arbeidsmigranten werkzaam. In de commissievergadering van donderdag 23 maart stond de vaststelling van een beleidskader voor de huisvesting van arbeidsmigranten op de agenda.

Niet alleen nu, ook op de lange termijn wil de regio arbeidsmigranten aan zich binden. Daarom wil de gemeente Vught optimale randvoorwaarden creëren, voor onder meer voldoende en goede huisvesting, scholing, gezondheid en integratie voor arbeidsmigranten. Aangezien arbeidsmigratie zich niets aantrekt van gemeentegrenzen, hebben de gemeenten in de regio Noordoost-Brabant afgesproken om te komen tot een regionale aanpak. De gemeente Vught heeft met input van diverse stakeholders een beleidskader opgesteld, waarin ook de bouwstenen van het ‘Regionaal handelingsperspectief’ zijn verwerkt. Hierin staan 47 uitgangspunten genoemd waaraan goede huisvesting, integratie en participatie in iedere gemeente minimaal moet voldoen.

Behoefte aan extra woonruimte
De 140 arbeidsmigranten in Vught zijn er niet het hele jaar door. In 2018 werkten in de provincie Noord-Brabant zo’n 92.000 arbeidsmigranten, van wie ongeveer 20.000 in de regio Noordoost-Brabant. Hiervan is bijna 60% werkzaam in Meijerijstad, ’s-Hertogenbosch en Oss. Het grootste deel van de arbeidsmigranten werkt via een uitzendbureau, een kleiner deel is in loondienst bij een werkgever. Arbeidsmigranten die langer dan vier maanden binnen Nederland verblijven, zijn op basis van de Wet BRP verplicht zich in te schrijven bij de gemeente. In de gemeente Vught woonden in 2022 102 arbeidsmigranten, die maximaal 5 jaar in de BRP staan ingeschreven. De huisvestingscapaciteit op het agrarisch erf bedraagt 57 plaatsen. In Vught werken meer short- en midstay (1 en 1 tot 3 jaar) arbeidsmigranten dan dat er wonen. De meeste in Vught actieve ondernemers verwachten voor de nabije toekomst een stabilisering tot een lichte groei van de behoefte aan arbeidsmigranten. Uit een verkenning is gebleken dat in de gemeente Vught nu aanvullende behoefte bestaat aan 30 plaatsen, 17 in Helvoirt en Cromvoirt en 13 in Vught.

Voorwaarden
In het stuk worden de voorwaarden aangegeven waaraan o.a. de woonruimte en opvang moet voldoen. Shortstay-arbeidsmigranten mogen maximaal 9 maanden aaneengesloten gebruikmaken van deze huisvesting. Na een onderbreking van 3 maanden mag dat weer opnieuw. Voor de meeste arbeidsmigranten geldt dit niet. In het ‘Parapluplan kamerverhuur Vught’ is geregeld dat kamergewijze verhuur in strijd is met het bestemmingsplan. Meerdere arbeidsmigranten in een (bedrijfs)woning wordt aangemerkt als strijdig gebruik en past dus niet in de bestemming. Het bevoegd gezag kan hiervan met een omgevingsvergunning afwijken voor maximaal 4 personen per woning. Daarnaast geldt als eis dat maximaal 10 procent van een straat in Vught ‘verkamerd’ mag worden.

Goed werkbaar
De meeste fracties konden zich vinden in het stuk en oordeelden dat het goed werkbaar is. Er werden wel enkele vraagtekens gezet op onderdelen van het voorstel. Zo vond Nathalie Pullens (VVD) dat niet alleen stringent naar het minimale vierkante meters van een kamer (15 m2) gekeken moet worden, maar ook naar de kwaliteit. “Een uitstekende ruimte van b.v. 13,5 m2 moet ook kunnen.” Verder vond zij dat woonruimte op eigen terrein van een ondernemer het hele jaar door gebruikt moet kunnen worden en niet slechts 9 maanden. Ans Beijens (CDA) pleitte ervoor om de nadrukkelijke verplichting op te nemen om ‘doorgeluste’ rookmelders aan te brengen. Zij wil dat de verplichting om Nederlands te leren uit de voorwaarden wordt gehaald. Beijens vroeg ook om de regeling al na een 1 jaar te evalueren. Nino de Lange (PvdA-GL) drong erop aan om vooral de adviezen te volgen die de commissie-Roemer in 2020 heeft uitgebracht om de positie van arbeidsmigranten te verbeteren. Dani Smith (SP) wilde weten hoe ondernemers die zich niet houden aan de kaders berispt worden en hij vroeg om de definitie van een arbeidsmigrant. Bregje Peijnenburg (GB) denkt dat de behoefte aan 30 extra huisvestingsplaatsen te laag is ingeschat. Zij ziet graag dat er één centraal loket komt voor ondernemers die vragen hebben over de huisvesting van arbeidsmigranten. Willem Jan de Graaff (D66) verwacht dat het voorstel kan leiden tot meer begrip voor de situatie van arbeidsmigranten en een belangrijke bijdrage kan leveren aan een gezond arbeidsklimaat. Hij gaf ook een waarschuwing af: “De praktijk is weerbarstig. Het beleid richt zich vooral op goedwillende ondernemers en uitzendbureaus.” Het voorstel staat op de agenda van de raadsvergadering van 6 april.