Geschiedenis van Vught en Cromvoirt

Wie zich verdiept in de geschiedenis van Vught en Cromvoirt, ontdekt dat er van deze dorpen geen dertien in een dozijn gaan. Ze zijn heel verschillend, maar ook allebei nogal apart. Op 13 november verschijnt een lijvig boekwerk met veel illustraties over deze dorpen.

Het boek heeft als rode draad de eigenaardigheden – fraaie en minder fraaie – waarmee de dorpen bekendheid hebben gekregen. Liesbeth Theunissen opent met een verhaal over landschap, prehistorie en romeinse tijd, waarbij ze een inkijkje geeft in de werkwijze van archeologen. Vught en Cromvoirt – zo blijkt – liggen in een interessant gebied, maar lopen achter op de omgeving wat opgravingen betreft. Lauran Toorians loodst de lezer door de middeleeuwen. Hij fileert de schaarse bronnen en komt met verse visies. Vught speelde een belangrijke rol vóór het ontstaan van ’s-Hertogenbosch. Ottie Thiers doet nieuwe ontdekkingen in het verhaal over de Slag van Lekkerbeetje en behandelt de invloed die het krijgsbedrijf eeuwenlang had op beide dorpen.

Annexatie Vught niet gelukt
Ad van den Oord tekent voor een reeks onderwerpen: het ontstaan van het moderne spoor- en wegenstelsel, de groei van het aantal landgoederen en buitenplaatsen en de vestiging rond 1900 van diverse kloosters en katholieke instellingen, zoals de kostschool Regina Coeli, de psychiatrische inrichting Voorburg en het retraitehuis Loyola. Ook beschrijft hij hoe de Bossche gegoede middenklasse recreëerde aan De IJzeren Man en zich deels vestigde in het villapark. Het lukte de stad echter niet om het ‘rijke’ Vught te annexeren. Verder schrijft Jeroen van den Eijnde over Kamp Vught, Henk Smeets over het Molukse woonoord Lunetten en Ottie Thiers over de gevangenis in Vught, onderwerpen die landelijk aandacht trokken in de periode vanaf de Tweede Wereldoorlog.

Cromvoirt
Cees Slegers vertelt een verrassende geschiedenis van Cromvoirt. Eerst een afgelegen, armoedig dorp dat alles op geheel eigen wijze (ont)regelde, zich gelaten liet annexeren, maar tot leven kwam in het verzet tegen de plannen om gereduceerd te worden tot zomerdorp. Het resultaat is een kleine, maar bruisende gemeenschap.

Voorintekening
‘Twee bijzondere dorpen’ wordt uitgegeven door Stichting Erfgoed Vught en Bruna Vught. Dit fraaie historische boekwerk in groot formaat telt circa 375 pagina’s. De tekst is verlevendigd met veel afbeeldingen, kaarten en foto’s. Het boek is vanaf 14 november verkrijgbaar in de Vughtse Bruna Boekhandels en kost 39,50. Tot 1 november 2020 kan het boek via voorintekening verkregen worden voor 35 euro. Voorintekening kan via de website www.erfgoedvught.nl