Gasloos bouwen in Vught

Met ingang van 1 juli 2018 is het de netbeheerder de facto verboden om gasaansluitingen te realiseren voor nieuwbouw voor kleinverbruikers met een aansluiting van minder dan 40 m3 gas per uur. Het verbod geldt óók op inbreidingslocaties waar al een gasnet ligt. Het verbod is het gevolg van het amendement Jetten c.s. ingediend tijdens de parlementaire behandeling van de Wet Voortgang Energie Transitie (Wet vet).

Het amendement is een eerste belangrijke stap in de overgang van fossiele naar duurzame energie, die ervoor zorgt dat nieuwe gebouwen standaard géén gasaansluiting krijgen. Het wijzigen van de plicht voor netbeheerders om kleinverbruikers op het gastransportnet aan te sluiten draagt bij aan de afbouw van het aardgasverbruik in de gebouwde omgeving. Met het amendement vervalt de gasaansluitplicht in twee soorten gebieden.

Nieuwbouw
De netbeheerder is in beginsel niet meer verplicht om gasaansluitingen te realiseren voor gebruikers van nieuwbouwwoningen en andere nieuwe gebouwen. Dit onderdeel heeft betrekking op alle kleinverbruikers, zoals woningen en kleinere bedrijven. Aangezien de netbeheerder alleen wettelijke taken mag uitvoeren, is het voor de netbeheerders in dat geval ook niet mogelijk om op verzoek alsnog aan te sluiten. Het schrappen van de aansluitplicht functioneert hierdoor in feite als een verbod op nieuwe gebouwen met aardgasaansluiting. Het college van B&W kan besluiten tot aanwijzing van een gebied als een gebied waar de aansluitplicht wel geldt. Dit kan alleen bij zwaarwegende redenen van algemeen belang die een uitzondering strikt noodzakelijk maken. Een dergelijk besluit is een besluit van algemene strekking conform de Algemene wet bestuursrecht, waartegen bezwaar en beroep voor belanghebbenden open staat. Er wordt een ministeriële regeling opgesteld om duidelijk te maken wanneer er sprake kan zijn van een zwaarwegende reden.

Warmtenet
In gebieden met een (toekomstig) warmtenet of (toekomstige) andere energie-infrastructuur kan het college op grond van het amendement een gebied aanwijzen als gebied waar zich een warmtenet of andere energie-infrastructuur bevindt of zal worden aangelegd. In deze gebieden is een gastransportnet aanwezig, maar maakt de gemeente de keuze om over te gaan op een andere warmtevoorziening. In de aangewezen gebieden vervalt de aansluitplicht van de netbeheerder. Deze uitzondering op de aansluitplicht geldt thans alléén voor warmtenetten. Met amendement Jetten c.s. in de Wet vet wordt deze uitzondering verbreed naar ‘andere energie-infrastructuur’. Het is dus een al bestaande uitzondering, die nu breder geldt dan alleen voor warmtenetten. In Vught zijn op dit moment geen warmtenetten aanwezig. Een dergelijk gebied zal aangewezen worden als uitwerking van een visie voor de betreffende wijk(en).

Concept ministeriële regeling
Op grond van de gewijzigde Gaswet kan het college gebieden als ‘gasgebied’ aanwijzen als sprake is van zwaarwegende redenen van algemeen belang die dit strikt noodzakelijk maken. In de concept Ministeriële regeling heeft de Minister nadere invulling gegeven aan deze grondslag in de wet. Van belang is echter dat in het achterhoofd wordt gehouden dat vanaf 1 juli 2018 uitgangspunt is dat nieuw te bouwen bouwwerken voor kleinverbruikers géén gasaansluiting meer mogen hebben. De regeling bevat niet meer dan een uitwerking van de beperkte mogelijkheid om op lokaal niveau van dit uitgangspunt af te wijken. Daarbij is tevens nog van belang dat het college een ruime mate van beslissingsvrijheid toekomt bij de vraag of het van de zijn toegekende aanwijzingsbevoegdheid gebruikmaakt. Het college kan namelijk een gebied als ‘gasgebied’ aanwijzen, waar nog bij komt dat artikelen uit de regeling veel eisen en begrippen bevatten die uitnodigen tot discussie over de vraag of daaraan is voldaan. Dit betekent echter niet dat er zonder meer van kan worden uitgegaan dat het college gebruikmaakt van zijn aanwijzingsbevoegdheid als – volgens de bouwer of ontwikkelaar – sprake is van een situatie waarvoor, op grond van de regeling, een ontheffing mogelijk is.

Bestaande bouw
In een volgende aanpassing van de Gaswet zal gekeken worden naar vervolgstappen die gezet kunnen worden om gebouwen met bestaande aansluitingen gasloos te maken. Deze stap vergt zorgvuldige voorbereiding. Het kabinet wil binnen dertig jaar alle gebouwen afkoppelen van het aardgas. Het afkoppelen van aardgas (bestaande bouw) is een grote stap met grote impact op inwoners, bedrijven en de leefomgeving. Het betekent dat alle woningen, winkels, bedrijfspanden, scholen, sporthallen, zorgcentra, enz. moeten worden aangepast voor het gebruiken van een andere warmtevoorziening. Gemeenten voeren regie op de keuze voor het alternatief en het tempo waarin dat wordt ingevoerd (bepaald in het regeerakkoord). Dit moet wel binnen de kaders die op landelijk en internationaal niveau zijn afgesproken. Nederland heeft, net als 195 andere landen, de klimaatafspraken van Parijs ondertekend en in het regeerakkoord is de keuze voor een aardgasvrije toekomst bevestigd. Op dit moment heeft de gemeente nog geen bevoegdheid om te besluiten dat bestaande bouw van het aardgas losgekoppeld moet worden.

Geen ontheffing
Het Vughtse college heeft zich op het standpunt gesteld om in principe géén gebruik te maken van de mogelijkheid om ontheffing te verlenen. Uitzondering hierop vormt de bouwlocatie Ruimte voor Ruimte Vught-Zuid, die al in een zo ver gevorderd stadium verkeert, dat hier een gasnet aangelegd wordt. Er zijn omgevingsvergunningen activiteit bouwen verleend voor woningen met gasaansluiting. Daarnaast hebben veel kopers al een concreet ontwerp van hun woning.

Kijk ook bij

Het Kwartier: omwonenden klagen over gebrek aan participatie, scholen vragen om snelheid

De discussie over de locatie voor een nieuw schoolgebouw voor basisschool Het Molenven in Vught …