Ongeduld Vughtse politiek over energietransitie
Tijdens de raadsdialoog van donderdag 12 mei werd de Vughtse politiek geïnformeerd over de huidige stand van zaken bij de energietransitie in Vught. Daarbij werd duidelijk dat de meeste raadsfracties behoorlijk ongeduldig worden en op zoek zijn naar concrete acties om de inwoners beter te betrekken bij de energietransitie. Nu de energieprijzen sky high gaan, willen partijen dat de inwoners handvatten worden aangereikt om zo snel mogelijk geld te besparen. Isoleren wordt daarbij als lucratiever gezien dan het plaatsen van zonnepanelen.
De gemeente heeft een Strategisch Transitieteam op poten gezet dat met wethouder Toine van de Ven en plaatselijke samenwerkingsverbanden de energietransitie in Vught verder gaat vormgeven. Uit de gegeven presentatie bleek dat de opgave voor de warmtetransitie – Nederland van het gas af – bijna 5 x zo groot is als de opgave voor het duurzaam opwekken van elektriciteit. Bij de globale berekening werd uitgegaan van CBS-cijfers die aangeven dat een gemiddeld gezin in Nederland 3300 kWh aan stroom verbruikt en 1600 M3 gas (= 15.000 kWh). Voor de 13724 gezinnen die Vught sinds 1 januari 2021 telt, betekent dit dat er in totaal 45.289.000 kWh opgewekt moet worden en om het gas te vervangen 219.584.000 kWh. De opgave wordt nog groter, omdat Vught de komende 10 jaar met 2000 woningen wil groeien. Volgens een van de leden van het Transitieteam staan we voor de grootste verbouwing van Nederland sinds de komst van het aardgas, die een enorme impact zal hebben.
Wanneer gaan we iets doen?
Gezien de grote opgave en de snel stijgende energieprijzen vroeg Dani Smith (SP) zich af: “Wanneer gaan we iets concreets doen?” Hij wil vooral dat er stappen worden gezet om gezinnen met een kleine beurs bij de energietransitie te betrekken. De meeste mensen richten zich volgens Dianne Schellekens (D66) nu op het zo vlug mogelijk plaatsen van zonnepanelen, maar volgens haar levert het isoleren van de woning veel meer profijt op. “Dat bespaart niet alléén energie, maar levert ook meer wooncomfort op en verhoogt de waarde van de woning. Het plaatsen van zonnepanelen zou eigenlijk de laatste maatregel moet zijn.”
Bregje Peijnenburg (GB) wees in dit kader op een actie in Berkel-Enschot. Daar heeft de plaatselijke Energie Corporatie in samenwerking met de gemeente Tilburg in drie wijken een warmtescan laten uitvoeren, om de warmtelekken bij 750 woningen in beeld te brengen. De bewoners krijgen een rapport waarin zij kunnen zien hoe hun woning scoort. Ze kunnen daarna onafhankelijk advies krijgen van deskundige energieadviseurs. Peijenburg vindt dat de gemeente snel moet bekijken of zo’n actie de komende winter ook in Vught uitgerold kan worden. “Dat laat snel zien waar de warmtelekken zitten en welke maatregelen genomen kunnen worden om er iets aan te doen.” Verschillende fracties zagen de pilot in Berkel-Enschot als een mogelijkheid om het belang van isolatie ook in Vught beter op de kaart te zetten. Rutger Jans (CDA) wil dat er veel aandacht wordt besteed aan de communicatie over energietransitie om de urgentie van isoleren op het netvlies van de burgers te krijgen. Ook hij vindt dat de mogelijkheden van de pilot in Berkel-Enschot goed bekeken moeten worden. Guus van Woesik (GB) wilde weten of er in Vught serieus gekeken wordt naar mogelijkheden om energie op te slaan. Hij vreest dat het niet motiverend werkt als, nadat met ingang van 2024 het salderen van de door de inwoners opgewekte elektriciteit wordt afgebouwd, de stroom die ze zelf niet verbruiken gratis naar de elektriciteitsbedrijven gaat. Hij kreeg te horen dat daar op dit moment door de gemeente nog niet over wordt nagedacht. Energie opslaan is technisch complex en duur en bij opslag gaat volgens de deskundigen veel energie verloren. De nieuwste ontwikkelingen op het gebied van opslag worden wel gevolgd.
Pilots gaan van start
Wethouder Toine van de Ven hoopt dat de gemeente, nu er een Strategisch Transitieteam is gevormd, snel stappen kan zetten. Het is immers belangrijk dat er medio 2023 beslissingen kunnen worden genomen over de zoekgebieden voor grootschalige opwek. Als dat lukt, verwacht hij dat er in 2025 vergunningen kunnen worden afgegeven. Dat is hard nodig, want anders kunnen de doelen voor 2030 al niet meer gehaald worden. Ook worden nu de juridische mogelijkheden voor 100% lokaal eigendom uitgezocht. Verder is de gemeente druk bezig met plannen om 3 eigen gebouwen energieneutraal te maken, om de voorbeeldfunctie gestalte te geven. Een scan heeft overigens uitgewezen dat de meeste gemeentelijke gebouwen al in de categorie A- of B-label zitten. Daarnaast zullen er dit jaar 2 of 3 pilots van start gaan om buurten van het gas af te krijgen. Van start gaan betekent in dit geval dat er met bewoners gesproken zal worden. De wethouder kondigde ook aan dat de afspraken met partners zoals VET en HOT geprofessionaliseerd worden. Hetgeen o.a. wil zeggen dat in de afspraken voortaan ook ‘targets’ worden vastgelegd. Verder vertelde hij dat in het kader van bestrijding van de energiearmoede, de eerste betalingen zijn gedaan. De inwoners die hiermee te kampen hebben, zullen ook worden gewezen op de budgetten die de gemeente heeft om ze te helpen hun energiekosten te verlagen.