In de commissievergadering ‘Ruimte’ van 28 januari besprak de nieuwe raad de discussienotitie ‘contouren nieuw afvalbeleid’. De raadsfracties gaven aan welke veranderingen ze zouden willen aanbrengen in het Vughtse afvalbeleid. De servicegraad in Vught is groot, maar dat betekent ook dat de afvalverwerking vrij veel geld kost. Omdat het afvalbeleid kostendekkend moet zijn, valt de afvalheffing in Vught hoog uit. In de discussienotitie worden mogelijkheden aangedragen om de kosten te verlagen. Dat betekent echter dat de service naar beneden gaat, maar de deelnemers aan een enquête gaven enkele jaren geleden juist aan dat ze graag geld overhebben voor die ruime service.
Niet alléén de hoge kosten vragen om een bijstelling van het afvalbeleid, maar ook de nieuwe ontwikkelingen op het gebied van afval. Er zijn belangrijke marktontwikkelingen. Zo is b.v. de afvalstoffenbelasting voor het verbranden van restafval gestegen van 13 naar 32 euro per ton. Bovendien wil Vught de afvalscheiding verder verbeteren. Het effect van ‘diftar’ werkt in Vught niet meer, de hoeveelheid restafval stabiliseert rond de 90 kg per inwoner per jaar, terwijl het de bedoeling is dat het restafval wordt teruggebracht naar 25 kg per inwoner. Een doel dat momenteel al in verschillende gemeenten wordt gehaald. Een van de al genomen maatregelen om dit te bereiken, is dat de ‘groene bak’ om de 14 dagen ‘gratis’ wordt geleegd, waardoor er minder GFT in de ‘grijze bak’ voor restafval terecht komt. Er is de eerste 6 maanden van 2020 38,4% meer GFT ingezameld in Vught, maar dat leverde nog géén afname op van de hoeveelheid restafval. Want die steeg nog met 1%. De inschatting is dat dit veroorzaakt wordt door de coronamaatregelen waardoor er veel thuis wordt gewerkt.
Afvalpanel
De raad kreeg donderdag de kans om input te geven voor het nieuwe beleid, maar het is ook de bedoeling dat de inwoners de mogelijkheid krijgen om inbreng te geven. In het discussiestuk wordt ook de mogelijkheid geopperd om via de oprichting van een ‘afvalpanel’ te komen tot een dialoog tussen gemeente en bewoners. Dit is een klankbord waar inwoners kunnen meedenken over het nieuwe beleid. Daar waren alle partijen voorstander van.
Geschrokken
Ans Beijens (CDA) vertelde dat ze geschrokken is van de bedragen die de gemeente Vught de laatste jaren heeft moeten bijpassen uit de algemene middelen op het afvalbeleid. In 2016 was dat 95.000, in 2017 156.000, in 2018 53.000 en in 2019 203.000 euro. In 2016 kon nog 70.000 van het tekort uit het egalisatiefonds worden gehaald; dat fonds wordt gevuld als de kosten lager zijn dan de burgers bijdragen, maar sinds 2016 is dat fonds dus leeg. Beijens kwam tot de conclusie dat de afvaltarieven al lang verhoogd hadden moeten worden.
In de discussienotitie worden diverse mogelijkheden besproken om de kosten van het afvalbeleid te beperken. De minst omstreden maatregel is het stoppen met het ophalen van glas. Dat levert een besparing op van 62.000 euro per jaar. Bovendien heeft de afvaldienst het advies gegeven om te stoppen met het ophalen, omdat dit een risico oplevert voor de ophalers. Daarnaast kan er bij het verzamelen van glas via de glasbak beter op kleur worden gescheiden.
Het CDA denkt ook dat het mogelijk is om het ophalen van de ‘grijze bak’ met restafval te beperken tot 1x per 6 weken en het ophalen van papier en karton tot 1x per 4 weken. Het ophalen van snoeihout zou afgeschaft kunnen worden en kerstbomen zouden door de basisschooljeugd gedaan kunnen worden.
Martien Vromans (GB) vertelde dat zijn partij het hoge serviceniveau in Vught zoveel mogelijk wil behouden. Hij pleitte er ook voor dat het groene inzamelpunt dat in Helvoirt na de herindeling is verdwenen, in ere wordt hersteld. Vromans vindt niet dat er nog een extra afvalbak bij moet komen b.v. voor papier en karton.
Ook Koen van Dinther (VVD) wil het serviceniveau in Vught op peil houden, vooral ook met het oog op de vele ouderen en invaliden in Vught. Hij juichte de komst van een afvalpanel toe, maar vindt wel dat er bij de samenstelling gezorgd moet worden voor een juiste afspiegeling van de bevolking. Van Dinther wees erop dat de afvalheffing in de gemeente Haaren 35% lager was dan in Vught. “We moeten kijken wat daarvan te leren is.”
Dion Meuwissen (D66) is ook van mening dat de frequentie voor het ophalen van papier naar 1x per 4 weken kan en dat er snel met de huis-aan-huisinzameling van glas gestopt moet worden. Hij vroeg aandacht voor de snel stijgende kosten van zwerfafval, die zijn opgelopen tot zo’n 100 duizend euro per jaar. Meuwissen wil dat samen met andere gemeenten in de regio gekeken wordt of de openingstijden van de milieustraten gespreid kunnen worden, zodat er voortaan elke dag afval kan worden gebracht.
Vaker plastic ophalen
Kim Dorna (PvdA-GL) wil dat de gemeente méér werk maakt van de bewustwording onder inwoners van het belang van afvalscheiding. De hoeveelheid restafval moet naar beneden. Zij vindt dat de raad kaders moet vaststellen voor het terugbrengen van de hoeveelheid restafval; het bewust maken van de bewoners van het afval dat ze zelf produceren; het benutten van herbruikbare afvalstromen en zorgen voor hoog serviceniveau op bruikbare afvalstromen. Dorna wil o.a. dat het plastic vaker wordt opgehaald en dat de Ja/Ja-sticker wordt ingevoerd om de hoeveelheid reclamedrukwerk terug te brengen.
Ayah Yacoub (SP) is het eens met Ans Beijens dat de discussie over het ophalen van restafval en GFT nu niet gevoerd hoeft te worden, omdat de contracten daarover lopen tot resp. 1 januari 2026 en 2023. Ze wil ook dat er gekeken wordt of het mogelijk is het GTF-afval vaker in te leveren b.v. om een deel te gebruiken voor wormenhotels. Ze wil ook dat er gezocht wordt naar de mogelijkheden om mensen met afstand tot de arbeidsmarkt in te zetten bij het inzamelen van textiel en grof afval.
Wethouder Fons Potters concludeerde dat het eind van de huis-aan-huisinzameling van glas in zicht is, maar pas als er genoeg glasbakken zijn. Hij ziet ook een meerderheid voor het opzetten van een afvalpanel. Het inzamelpunt voor groenafval in Helvoirt hoeft volgens Potters niet terug te keren. Ook in Helvoirt zal binnenkort om de 2 weken de GFT-bak gratis worden opgehaald. Het lijkt de wethouder géén goed idee om de discussie over het restaval uit te stellen tot 2025, omdat er nog andere zaken spelen zoals b.v. het aanschaffen van nieuwe kliko’s, waarmee zo’n 750.000 euro is gemoeid.