Burgemeester Van de Mortel Ridder in de Orde van Oranje-Nassau

Woensdag 26 april kreeg burgemeester R.J. van de Mortel van mevrouw I.R. Adema, Commissaris van de Koning in de provincie Noord-Brabant, te horen dat de Koning hem benoemd heeft tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Ina Adema vertelde dat Van de Mortel zich zowel in zijn hoofdfunctie als in zijn nevenfuncties gedurende vele jaren heeft onderscheiden. Bijna 30 jaar is de burgemeester actief in lokale politieke en bestuurlijke functies. Van 2002 tot 2007 was van de Mortel wethouder financiën, economische zaken, duurzaamheid, cultuur en verkeer en locoburgemeester van de gemeente ’s-Hertogenbosch en sinds 2007 is hij burgemeester van de gemeente Vught.

Volgens Adema kan worden gesteld dat Roderick van de Mortel door zijn open en constructieve wijze van functioneren als burgemeester, ervoor heeft gezorgd dat de onderlinge verhoudingen verbeterden en de samenleving weer vertrouwen kreeg in de gemeentelijke overheid. Via bemiddeling zijn door hem veel dossiers tot een goed einde gebracht. “Denk hierbij aan de nieuwbouw van het Maurick College en sportclub Prins Hendrik, de totstandkoming van het cultureel centrum DePetrus en de complete herbouw en renovatie van het Vughtse centrum.”

Sinds 1 januari 2021 behoort Helvoirt bij de gemeente Vught en heeft de burgemeester zich persoonlijk ingezet om de aanvankelijke scepsis die bestond bij de inwoners van Helvoirt, weg te nemen. Als burgemeester van Vught heeft hij zich langdurig en succesvol ingespannen voor het minimaliseren van risicovolle transporten van zware criminelen tussen de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in Vught en de extra beveiligde rechtbank te Amsterdam. Van de Mortel heeft zich via de media, de Tweede Kamer en bij diverse ministers sterk gemaakt voor het beperken van deze transporten en de komst van een extra beveiligde rechtbank binnen de EBI van de Penitentiaire Inrichting in Vught. Dit heeft in januari 2023 geleid tot het kabinetsbesluit om een kleine zittingszaal in Vught te realiseren. In samenwerking met de provincie Noord-Brabant zette de burgemeester zich in voor een goede, duurzame oplossing voor de rijksinfrastructuur. In Vught komen de A2, de N65 en twee drukke spoorlijnen samen en de verwachting is dat het in de toekomst nog veel drukker wordt op de weg en het spoor. De veiligheid, leefbaarheid en bereikbaarheid staan hiermee onder grote druk. Adema: “Van de Mortel is erin geslaagd de belangen van Rijk, provincie en gemeente te combineren en om bestuur en inwoners samen te laten optrekken. In tegenstelling tot veel andere gemeenten heeft Vught zich nooit verzet tegen de plannen van het Rijk, maar wel compensatie geëist voor de negatieve gevolgen. Rijk en provincie hebben honderden miljoenen euro’s uitgetrokken voor bovenwettelijke maatregelen in Vught.” De Commissaris van de Koning typeerde de burgemeester als een bruggenbouwer, verbinder en zeer geliefd burgervader, die analytisch en strategisch sterk te werk gaat. Bescheiden maar altijd aanwezig, met belangstelling voor iedereen.

Nevenactiviteiten
Ondanks zijn drukke werkzaamheden, ontplooit of ontplooide Roderick van de Mortel vele nevenactiviteiten op maatschappelijk gebied voor de gemeenschap. Zo was hij van 1994 tot 2002 commissielid (’92-’94) en raadslid (’96-’02) van de gemeente ’s-Hertogenbosch en lid van de commissie voor Beroep en Bezwaar. Ook was hij lid van de commissie Cultuur en de commissie Financiën (2002-2007) van de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Daarnaast was hij lid van de commissie Asielzaken (2008-2018). En van 2006 tot 2018 algemeen bestuurslid, dagelijks bestuurslid en vicevoorzitter van de Vereniging van Brabantse Gemeenten (VBG). De VBG is een platform voor raadsleden, burgemeesters, wethouders, griffiers en secretarissen, ten einde de kwaliteit van het besluitvormingsproces in de provincie te bevorderen.

Van 2005 tot 2020 was Van de Mortel bestuurslid van de Stichting Vrienden Koninklijke Harmonie ’s-Hertogenbosch. Ook was hij 10 jaar (2007-2017) lid van de raad van advies van de Vereniging Ons Middelbaar Onderwijs, een bestuursorganisatie voor voortgezet onderwijs, 14 jaar (2008-2022) bestuurslid en voorzitter van de International Vocal Competition ‘s-Hertogenbosch, een van de oudste klassieke zangconcoursen van de wereld. Verder was de burgemeester 5 jaar (2013-2018) lid van de redactie van de Koninklijke Nederlandse Jachtvereniging, 4 jaar (2009-2013) vicevoorzitter van de Stichting Vrienden van het Jeroen Bosch Ziekenhuis en 9 jaar (2010-2019) voorzitter van de Provinciale Commissie Boomfeestdag. Het doel van de Stichting Nationale Boomfeestdag is om kinderen meer inzicht, kennis en begrip voor bomen bij te brengen. Tussen 2017 en 2020 was hij penningmeester van de Stichting Geschiedenis Bossche Sociëteiten. De stichting had tot doel geschiedkundige werken mogelijk te maken over de cultuur en de cultuurhistorie van enkele verenigingen uit ’s-Hertogenbosch.

Huidige bestuursfuncties
Van de Mortel is ook nu nog actief voor een groot aantal organisaties. Zo is hij sinds 2004 actief lid en procurator (2009-2016) van de Illustre Lieve Vrouwe Broederschap te ‘s-Hertogenbosch (140 leden), een van de oudste oecumenische gezelschappen in Nederland. Als procurator was hij belast met de zorg in en rond het Zwanenbroedershuis en heeft hij zich ingespannen voor de financiering van de grootschalige renovatie en de Jeroen Bosch-tentoonstelling en sinds 2020 is hij voorzitter van de commissie Werving en Admissie. Vanaf 2005 is Van de Mortel voorzitter van de raad van toezicht van de Stichting Huizinghe De Loet te ‘s-Hertogenbosch. Doel van de stichting is het in stand houden van het historische huis en de wetenschappelijke inventarisatie en de ontsluiting van de collecties. Sinds 2007 is hij lid (2007-2015) en voorzitter (sinds 2015) van het dagelijks bestuur van het Stadsgewest ‘s-Hertogenbosch, een voormalig samenwerkingsverband tussen de centrumstad ’s-Hertogenbosch en de omliggende gemeenten. De laatste jaren beperkt het Stadsgewest zich tot de activiteiten rondom de afvalstortplaats Vlagheide. Ook is hij sinds 2008 voorzitter van de Stichting Landgoed Baest. De stichting beheert de historische buitenplaats Baest. Mede dankzij zijn inzet is in 2010 een convenant gesloten met het Brabants Landschap, Waterschap De Dommel, Bosgroep Zuid, de gemeente Oirschot en de provincie Noord-Brabant, om een duurzame ontwikkeling van het landgoed te waarborgen. Vanaf 2010 is hij ook voorzitter van de Stichting Natuurbegraafplaats Bos van de Heilige Geest op Landgoed Baest. Ook is Van de Mortel sinds 2008 voorzitter van de Stichting Vrienden Hospice De Duinsche Hoeve te Rosmalen, bestuurslid (van 2010) van het Brabants Landschap en vanaf 2009 bestuurslid en voorzitter (2021) van de Stichting Het Pand, het voormalig Zusters van Orthen Klooster. De stichting is belast met het beheer en de exploitatie van een 15e-eeuwse refter te ’s-Hertogenbosch.

De Heijmstichting is in het leven geroepen door de gemeente Vught met het doel het doelvermogen te beheren dat al van 1372 onder dezelfde naam binnen de gemeente bestond. Vanaf 2013 is de burgemeester voorzitter van deze stichting die diverse activiteiten voor ouderen ondersteunt. Hij is eveneens bestuurder (2014) van de Stichting Kikvorschen Fonds, die tot doel heeft middelen te vergaren ter ondersteuning van de Komische Folkloristische Fanfare De Kikvorschen. Daarnaast is Van de Mortel adviseur van de Studiekring Thomas More ‘s-Hertogenbosch, voorzitter van de Stichting Amadeiro Fonds (2018) en ministerieel toezichthouder namens het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit bij de Stichting Jachtexamens (2016).
In 2015 was Van de Mortel oprichter en sindsdien voorzitter van het Jeugdfonds Vught. Dat heeft als doel projecten van jeugdorganisaties uit Vught of jeugdige individuen, financieel te ondersteunen. Ook is hij vanaf 2019 lid van het dagelijks bestuur van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC), het centrum voor geschiedenis en genealogie van Noord-Brabant en voorzitter (2021) van de Vereniging Sociëteit Casino, die elk seizoen acht voorstellingen organiseert voor haar leden in Theater aan de Parade of op andere culturele locaties.

Tot slot werd Roderick van de Mortel in 2022 voorzitter van de vereniging van Bos- en Natuurterreineigenaren, een samenwerkingsverband van Staatsbosbeheer, Vereniging Natuurmonumenten, de Federatie Particulier Grondbezit, Landschappen, het Rijksvastgoedbedrijf en Natuurnetwerk Gemeenten.