Boekpresentatie ‘Daadkracht rond Kamp Vught’

Op zaterdag 13 april overhandigde dr. D.B. Jochems het eerste exemplaar van het boek ‘Daadkracht rond Kamp Vught: burgerhulp aan gevangenen en hun families’ aan minister Carola Schouten. Het boek is gebaseerd op de 2700 brieven die Eelkje Timmenga-Hiemstra ontving van gevangenen uit Kamp Vught. Samen met Charlotte van Beuningen verzorgde zij tussen januari 1943 en oktober 1944 voedselpakketten voor totaal 19.000 niet-Joodse gevangenen.

Door Maarten Kroese

Museumdirecteur Jeroen van den Eijnde opende de presentatie. Hij gaf aan hoe deze brieven de belangrijkste schakel vormden tussen de bewoners van Kamp Vught en de buitenwereld. De totstandkoming van het boek heeft tien jaar in beslag genomen, maar het eindresultaat is bijzonder. Dat is vooral te danken aan de volhardende aansturing door D.B. Jochems, die het project samen met medeauteurs Inger Schaap, Jan Brouwers en andere medewerkers tot een goed einde heeft gebracht.

Liefdeswerk
Bernard Jochems vertelde hoe de Vughtse dames Eelkje Timmenga-Hiemstra en Charlotte van Beuningen-Fentener van Vlissingen al snel na de eerste bewoning van het kamp een systeem opzetten om de gevangenen zoveel mogelijk hulp te bieden. In totaal leverden zij, met instemming van de SS, zo’n 200.000 voedselpakketten. Charlotte van Beuningen verzorgde de contacten met het Rode Kruis. Eelkje Timmenga, ‘moeder der gevangenen’, regelde via familie, boeren, bedrijven en ‘adoptieouders’ de ingrediënten voor de pakketten. Liefdeswerk, voor haar vanzelfsprekend. In het toenmalige koffiehuis bij het Vughtse station ontvingen zij en haar vrijwilligersteam verontruste familieleden, verstrekten hen informatie en spraken een bemoedigend woord. Vrijgelaten gevangenen werden opgevangen. Gegevens over de bestemming van op transport gestelde gevangenen werden verzameld. Duizenden brieven werden in en uit het kamp gesmokkeld. Daarvan bewaarde mevrouw Timmenga er zo’n 2700, mevrouw Van Beuningen 1700. Veel brieven zijn verloren gegaan of bewust vernietigd wegens het gevaar op ontdekking.

Eerbetoon aan boeren
Minister Schouten sprak met veel warmte en inlevingsvermogen. Ze vindt het op deze plek bijna oneerbiedig om te genieten van de schoonheid van de ontluikende lente. Dit boek is, voor haar als boerendochter, een eerbetoon aan de boeren die tijdens WOII veel onderduikers hielpen en voedsel leverden. Zij benadrukte dat de verhalen van overlevenden van de oorlog, ook 75 jaar na dato, niet mogen verstommen. NM Kamp Vught levert daaraan een belangrijke bijdrage. Ze complimenteerde de daadkracht van beide vrouwen, die de gevangenen niet alleen eten leverden, maar ook hoop gaven.

Weinig kennis
Er volgde een panelgesprek met historicus Hans Blom en journalist Ad van Liempt, geleid door rechtshistoricus Laurens Winkel. Van Liempt gaf daarin aan dat er weinig kennis is over burgerbetrokkenheid rond concentratiekampen. Dit boek is een geweldige aanvulling en biedt een blik op de opvallende sociale veerkracht van mensen. Een kleinzoon van Eelkje Timmenga-Hiemstra sloot de bijeenkomst af met een dankwoord.

Daadkracht rond kamp Vught, burgerhulpverlening aan gevangenen en hun familie door Jan Brouwers, Inger Schaap, D.B. Jochems Uitgeverij Aspekt B.V. 17,95 euro