Nationaal Monument Kamp Vught kreeg onlangs een bijzondere schenking. Momenteel is de expositie ‘Mode op de bon’ te zien en via een bezoeker werd een bloesje aangeboden, dat gemaakt is in een kamp in Nederlands-Indië.
De witte blouse bevat geborduurde teksten en tekeningen herinnerend aan een roerige tijd in Nederlands-Indië. Op de rechterschouder staat S.F. Kanigoro; dit staat voor Suiker Fabriek Kanigoro bij Madioen op Oost-Java. Van november 1945 tot eind mei 1947 was dit een republikeins kamp, waar onder anderen Nederlandse vrouwen en hun kinderen werden geïnterneerd. Het kamp was ondergebracht in enkele huizen en loodsen van de fabriek, omheind met prikkeldraad. Soms mochten de gevangenen naar het naburige zwembad. Ook daarvan is een kleine tekening te zien op het bloesje. Het bloesje is geschonken uit de nalatenschap van Tine Groenewald, voormalig gevangene van Madioen. Het is niet bekend wie het borduurwerk gemaakt heeft. Navraag bij het Indisch Herinneringscentrum in Den Haag wees uit dat het om een zeldzaam object gaat; er zijn weinig kledingstukken zoals dit bloesje bewaard gebleven uit de kampen in Nederlands-Indië.
Herkenning en herinnering
Het kleurrijke kledingstuk heeft inmiddels een plek gekregen in de expositie, die veel reacties van bezoekers oproept. Enkele reacties: “Heel bijzonder! Ontroerend ook. Van mijn moeder heb ik ook veel verhalen gehoord over stoffen die op de bon waren in oorlogstijd in brede zin, het vermaken van jassen en het maken van kleding uit voorhanden materiaal zoals jute zakken en parachutestof. Ze maakte alle kleding zelf en kon heel goed een patroon uit een krap stuk stof halen. Ze heeft zelfs een aantal trouwjurken van parachutestof gemaakt voor vriendinnen”, schreef Liesbeth. En Ruth: “Wat een bijzondere tentoonstelling! Ik heb nog een foto van mijn moeder dat ze een jaar of 4 is (rond 1944) in een jasje van dikke gordijnstof. Die was heel zwaar, vertelde ze mij later. En mijn dochter ontwerpt nu ook weer kleding van gerecyclede materialen (de toekomst).” In ‘Mode op de bon’ is ook aandacht voor hergebruik van kleding door modeontwerpers van nu. De expositie is ontwikkeld door Verzetsmuseum Amsterdam en was daar in 2020 te zien.