Toegangspoort kasteel Maurick. (Foto: Carel Murk)

De toegangspoort van Kasteel Maurick

De toegangspoort en het begin van de oprijlaan naar kasteel Maurick bevond zich tot in de jaren vijftig van de vorige eeuw aan het Maurickplein. Al het doorgaande verkeer vanuit Eindhoven naar ’s-Hertogenbosch en vice versa moest toen door de Taalstraat. Om die dorpsweg te ontlasten werd ‘Rijksweg 64’ (later A2) omgelegd. Genoemde oprijlaan moest aanzienlijk worden ingekort en de toegangspoort met twee pilaren, waarop familiewapens, werd verplaatst naar de andere kant van de grote weg. Helaas worden die daar bij herhaling beschadigd of zelfs kapot gereden.

Door Hanneke Das-Horsmeier

Begin 2013 zijn op het plein onderaan de brug over de A2 twee zuilen geplaatst met exacte kopieën van de wapens die op de verplaatste pilaren staan. Links is het vereenvoudigde wapen van de familie Van Beresteijn te zien met een beer (mannetjesvarken). Weliswaar kijkt het varken de verkeerde kant op, maar dat kan een kwestie van hoffelijkheid zijn om het vrouwswapen op de rechterpilaar te groeten. Maar van wie is dat wapen?

De laatste jaren wordt het ten onrechte toegeschreven aan Jacqueline Brouart. Na de dood van haar echtgenoot Christiaen van Beresteijn kocht zij in 1681 kasteel Maurick met landgoed van Henrick Heym. Daarna is het kasteel ruim twee eeuwen in het bezit van de familie Van Beresteijn gebleven. Haar wapen is te zien op de binnenplaats van het kasteel: een zogenaamde klimmende, gouden leeuw op een rode achtergrond met gouden klavertjes. Het vormt daar samen met het wapen van haar echtgenoot een zogenaamd alliantiewapen: een combinatie van twee familiewapens in geval van een huwelijk. Meestal zijn familiewapens bij voorname huizen en kastelen op de voorgevel te zien. Bij kasteel Maurick is dat het wapen van de familie Heym: een rode ster op zilver.

Minder vaak zijn er wapens links en rechts op toegangspoorten aangebracht, waarbij we – net als bij een alliantiewapen – kunnen denken aan de wapens van een echtpaar. Het wapen op de rechterzuil van de poort lijkt echter absoluut niet op dat van Jacqueline Brouart. We zien namelijk een wapen met een róde leeuw, die bovendien slechts gedeeltelijk en boven een blauwe balk is weergegeven. De achtergrond is goud, niet rood. Het bleek het wapen te zijn van de Duitse Catharina Wilhelmina Brühl, tweede echtgenote van Christiaan Paulus van Beresteijn. Voor hem hangt er in de Lambertuskerk een groot rouwbord, waarop onder andere het wapen van Jacqueline Brouart te zien is. Ditmaal met de juiste kleur van de leeuw: niet goud, maar zilver. Catharina en Christiaan trouwden op 11 maart 1743 en daarmee is ook ongeveer duidelijk, wanneer de wapens op de pilaren zijn aangebracht: in of niet lang na 1743.
Voor meer achtergrondinformatie: zie Collectie Hanneke Das (Vught). Met dank aan de Hoge Raad van Adel (Den Haag).

Kijk ook bij

‘De Klimaatpiraat’ in Theater aan de Parade

Zondag 9 juni Orthense Harmonie met Hans Tervoort als Klimaatpiraat Je bent zo’n 10 jaar …